پژوهش در علوم پزشکی و ایجاد زیرساخت به کمک طرحهای ملی

سهم پژوهش در سرانه کشور چقدر است و تاکنون چه میزان از آن در عمل محقق شده است؟ به کمک پژوهش چگونه میتوان عدالت در سلامت را برقرار نمود؟ 


پژوهش و تحقیقات به عنوان اصلی ترین رکن توسعه در علوم پزشکی سلامت محور همواره نقش بسزایی در ارتقا کیفیت زندگی مردم داشته است. طبق اطلاعات مندرج در لایحه بودجه سال 99، سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی ۶۶ صدم درصد بوده است. براساس برنامه پنجم توسعه‌ای کشور که مدت اجرای آن به پایان رسیده، قرار بود که سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی به 3 درصد برسد. متأسفانه با گذشت یک‌سال از پایان برنامه پنجم، همچنان سهم پژوهش در بودجه 98 کشور در مرز کمتر از 1 درصد باقی مانده است.

از این نکته نباید غافل شد که مطابق با سیاست‌های کلی علم و فناوری که ازسوی مقام معظم رهبری در سال ۹۳ ابلاغ شد، سهم پژوهش و فناوری از تولید ناخالص تا سال ۱۴۰۴ چهار درصد در نظر گرفته شد،  اما متاسفانه آنچنانکه دیده می‌شود هیچ یک از این رویکردها تاکنون در تدوین بودجه پژوهش و یا نیل به اهداف مدنظر مورد توجه نبوده است. به عنوان مثال در معاونت تحقیقات و فناوری در سال گذشته از حدود ۱۲۰ میلیارد تومان بودجه پیش بینی شده، حدود ۶۰ درصد (حدود ۷۰ میلیارد تومان) تخصیص یافته است. راه حل چیست؟

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مأموریت های مهم و بنیادینی را برای همه نهادها و دستگاه ها ازجمله سازمان های پژوهشی و دانش محور تبیین نموده است. در عمل میتوان به کمک شرکتهای خصوصی و دانش بنیان راهی میان بر برای خروج از وضعیت موجود و رسیدن به اهداف عملیاتی پژوهش طراحی و اجرا نمود. مسیر پیشرفت کشور از پژوهش و تجاری سازی ایده ها میگذرد. علم و پژوهش دو بازوی پیشران پیشرفت در کشور هستند. 

 

رهبر معظم انقلاب اسلامی نکاتی را برای ورود به دهه پنجم انقلاب مطرح کردند که چنانچه مطابق این سرفصل‌ها عمل شود و مسئولین در همه دولت‌ها و بخش‌های مختلف کشور، آن‌ها را رعایت کنند، قطعا جمهوری اسلامی به درجه‌ای از پیشرفت و توسعه خواهد رسید که می‌تواند الگویی برای پیشرفت سایر کشور‌های منطقه به ویژه کشور‌های اسلامی باشد.

 

ماموریت اصلی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، ایجاد زیرساخت پژوهشی در دانشگاه‌ها براساس اصل عدالت است، به این معنی که براساس شاخصه هایی مانند تعداد اعضای هیات علمی و فعالیت های تحقیقاتی، بودجه‌های پژوهشی را توزیع کند.

طبق اظهارات روزگذشته جانشین محترم معاونت تحقیقات و فناوری (آقای دکتر آخوندزاده) ، هدف اصلی معاونت ایجاد زیر ساخت مناسب برای همه مجموعه های کشور و رشد علمی آنهاست. از جمله این زیرساخت ها ایجاد آزمایشگاه جامع، تاسیس اتاق تمیز و ساخت کتابخانه در دانشگاه هاست. در همین راستا و علیرغم عدم تخصیص بودجه مناسب در پنج سال گذشته مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران (نیماد) توانسته است ۱۲۱ میلیارد تومان بودجه دریافت و در اختیار بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ محقق برتر کشور قرار دهد.

وزیر محترم علوم نیز بیان نمودند که "دانشگاه‌ها مجموعه پویا و فعالی در تحقیق، آموزش، خدمات رفاهی و فرهنگی دانشجویان هستند که هیچ بخشی را نمی‌شود کم یا توقف کرد به غیر از اینکه مدیریت بهینه منابع را باید دراین رابطه انجام داد."

بدون شک با باور به توانایی های داخلی و امید داشتن به آینده ای روشن در سایه تلاش میتوانیم ضمن تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی شاهد اعتلای روزافزون ایران اسلامی در عرصه های مختلف ملی و منطقه ای باشیم.