آیا دو ناشر در قضیه ۵۸ مقاله ایرانی واقعا طبق قوانین اخلاق در نشر عمل نموده اند؟

بدنبال افشاگری دو ناشر بیومدسنترال و اشپرینگر و مردود اعلام نمودن ۵۸ مقاله ایرانی و نام بردن از ۲۸۲ نویسنده ایرانی (در سه روز گذشته)، موجی از تاسف و ناراحتی در جامعه علمی کشور ایجاد شده است.


طبق قوانین COPE بروز هر نوع تخلف اخلاق در نشر ابتدا به نویسنده پاسخگو (Corresponding Author)، سپس در مرحله دوم به سایر نویسندگان ( Co-Authors) و بعد از آن در مرحله سوم به سازمان مسئول نویسنده (Affiliated) و در نهایت به بالاترین مقامات کشوری و یا وزارت اصلی در آن کشور اطلاع رسانی و گزارش می شود و در صورتیکه پاسخ مناسب داده نشود و یا اصولا پاسخی دریافت نشود، رای نهایی صادر میگردد.

در خصوص تخلف گزارش شده در ۵۸ مقاله علمی که در نوع خود یک آسیب بزرگ و جدی به جامعه علمی کشور وارد نمود، سوال اساسی این است که آیا این اطلاع رسانی و گزارشات به مقامات مسئول دانشگاهی و یا کشوری ارسال گردیده است یا خیر؟ اگر ارسال گردیده است آیا پاسخی در خصوص این تخلفات ارایه شده است یا خیر؟

قضیه اخیر موجب ناراحتی عمیق جامعه دانشگاهی و دلسوزان زحمتکش در عرصه علوم دانشگاهی کشور گردیده است. بطوریکه از صبح امروز و همزمان با آغاز به کار دانشگاهها، ارگانهای مختلف همانند کمیته اخلاق کشوری وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی، انجمن سردبیران علوم پزشکی کشور، معاونین تحقیقات و فناوری دانشگاه‌های مختلف به ویژه دانشگاه هایی که اسامی آنها در لیست ۲۸۲ نویسنده مذکور در مقاله Nature آمده است، با تشکیل کمیته های ویژه به بررسی و تحلیل و ریشه یابی این واقعه تاسف بار برای کشور برآمده اند و در مدت کوتاهی از انتشار این مقاله کارشناسان ابعاد مختلفی از این موضوع را بررسی نموده اند.

اما باز این سوال اساسی که در کنار همه این جلسات مهم و قابل طرح می باشد، این است که با توجه به سابقه هر دو ناشر ، آیا اصولا این نامه نگاری ها انجام شده است یا خیر؟ و اگر نامه ای زده اند، آیا به نامه های این دو ناشر در خصوص تخلف ۵۸ مقاله پاسخی داده شده است یا خیر؟

طبق اطلاعات مکتسبه از متن مقاله مذکور ، بیان گردیده است که آنها طبق اصول COPE عمل نموده و تحقیقات خود را کامل انجام داده اند و این بدان معنی است که سلسله مراتب پرسش را رعایت نموده اند و به اطلاعات مقامات ذیربط رسانیده بودند.

حال اینکه اصولا چه افرادی در کشور این ایمیل ها را دریافت کرده اند و یا در صورت دریافت چرا پس از دریافت هیچ برخوردی با متخلفان صورت نگرفته، نکاتی است که جای تامل و پاسخگویی به اذهان عمومی دارد.

شایسته است متولیان عرصه تحقیقات و پژوهش در کشور بطور رسمی سوالات فوق را از دو ناشر فوق پرسیده و استعلام شود. طبق قوانین COPE دو ناشر مذکور نیز موظف به پاسخگویی صریح و بی پرده می‌باشند.