واکاوی یک بند از دستورالعمل ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری در دانشگاههای علوم پزشکی
چرا در ایران انتشار مقاله در امرجینگ ارزشی کمتر از اسکوپوس دارد؟ | برخلاف سالهای گذشته امتیاز مجلات امرجینگ از 2 به 0.75 کاهش یافت |نتیجه افزایش سه برابری فشار به نویسندگان ایرانی | لزوم تجدیدنظر از سوی معاون جدید تحقیقات و فناوری
مطابق با آخرین دستورالعمل ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری در دانشگاههای علوم پزشکی، چنانچه یک عضو هیات علمی مقاله ای در یکی از مجلات نمایه شده در امرجینگ سورس بدهد، امتیازش حتی از اسکوپوس (!!؟) پایین تر است. طبق این دستورالعمل، امتیاز در نظر گرفته شده برای مقالات نمایه شده در مجلات ESCI از 2 به 0.75 کاهش یافته است. یعنی تا سال گذشته مقالات هر دو نمایه ESCI و SCIE یک امتیاز مشابه داشتند، اما از امسال این امتیاز به حدود یک سوم کاهش یافته است. این تغییر که از امسال برای پژوهشگران ایجاد شده است، نه تنها موجب محدودیت و فشار بیشتر برای نویسندگان خواهد شد بلکه طبق معیارهای بین المللی (درج شده در سایت Clarivate) نیز اشتباه بوده و در نهایت موجب خسران وقت و انرژی همه پژوهشگران ایرانی میشود. از سوی دیگر، مجلات ایرانی نمایه شده در ESCI هم از این دستورالعمل متضرر خواهند شد. آیا در شرایط افزایش سخت گیری از سوی ناشرین خارجی در پذیرش مقالات ایرانی (و فست ریجکت مقالات ایرانیان به دلیل تحریم)، این کار (یعنی کم ارزش کردن مجلات امرجینگ ایرانی) معنای دیگری غیر از خودتحریمی هم دارد؟ از معاون جدید تحقیقات و فناوری و کارشناسان جدید ایشان درخواست میشود که با بازنگری در این قانون، موجب تسهیل فعالیت پژوهشی اعضا هیات علمی را فراهم نمایند.
طبق بررسی مشخص گردید که در آخرین دستورالعمل ارزشیابی فعالیت‌های تحقیقات و فناوری در دانشگاههای علوم پزشکی منتشر شده در لینک زیر (صفحه 9 و بخش محاسبه عددی) امتیازی که به مقاله منتشره در یکی از مجلات امرجینگ سورس یا Emerging Source Citation Index تعلق میگیرد از امسال (1400) نه تنها از امتیاز مجلات ISI کمتر است بلکه حتی از نمایه ساز اسکوپوس هم کمتر!؟ است. لطفا به جدول زیر توجه بفرمایید:
لینک به دستورالعمل:
https://evaluation.research.ac.ir/docs/MoHME%20Research%20and%20Technology%20Evaluation%20Guideline.pdf
ضمن احترام به تلاشهای ارزنده کمیته محترم ارزشیابی در تدوین و نگارش این دستورالعمل و تلاش برای ارتقا کیفیت پژوهش در علوم پزشکی کشور، بنا بر همفکری جمعی از پژوهشگران ، به استحضار معاون جدید محترم تحقیقات و فناوری و جامعه دانشگاهی کشور میرسانیم که این بند از تصمیم اتخاذ شده از این دستورالعمل به دلایل زیر موجب زیان هم به پژوهشگران و هم مجلات ایرانی خواهد شد:
1) مجله نمایه شده در امرجینگ یا ESCI در هسته اصلی Web of Scinece نمایه میباشد. این موضوع به صراحت در خود سایت اصلی Web of Science بیان گردیده است. (لینک به مقاله قبلی)
توضیح: یک مجله برای نمایه شدن در ESCI باید از 28 معیار حداقل 24 معیار را با موفقیت داشته باشد. لینک
2) احتمالا منظور نگارنده آن بخش از دستورالعمل، از ذکر کلمه ISI (علامت پیکان قرمر در جدول فوق)، کالکشن یا بخشی از Web of Science است که با نام SCIE شناخته میشود. لذا اطلاق کلمه کلی ISI در این بخش از جدول نیز اشتباه لغوی است.
توضیح: یک مجله برای نمایه شدن در این هسته (یعنی SCIE) می بایست علاوه بر 24 شرط، 4 شرط دیگر هم داشته باشد. لذا اطلاق عنوان ISI برای آن جدول مناسب و صحیح نبوده و منظور نگارنده/نگارندگان احتمالا SCIE میباشد.
3) آیا کمیته محترم نگارش این دستورالعمل در جریان تعداد مجلات ایرانی نمایه شده در ESCI و SCIE هستند؟ آیا میدانند که تعداد مجلات ایرانی نمایه شده در این دو هسته به ترتیب (حدود) 100 و 30 میباشند؟ آیا کمیته محترم در جریان هستند که با محدود کردن تعداد مجلات ایرانی که برای پژوهشگران قابل انتخاب هستند (از 100 به 30) حدود سه برابر فشار را بر همه نویسندگان ایرانی افزایش می یابد؟
4) آیا در شرایطی که اغلب نویسندگان ایرانی به دلیل تحریم ظالمانه آمریکا با مشکلات متعددی در سابمیت مقاله خود در ناشران خارجی مواجه هستند، محدود کردن انتخاب نویسندگان ایرانی معنای دیگری به جز افزایش فشار بر نویسندگان و خودتحریمی دارد؟
توضیح: بسیاری از نویسندگان ایرانی به دلیل عضویت در دانشگاههای دولتی (!) در هنگام سابمیت مقاله خود در ناشران خارجی با رد سریع یا Fast Reject مواجه میشوند. (به دلیل تحریم ظالمانه آمریکا و قانون OFAC)
5) آیا کاهش سه برابری در مجلات هدف نویسندگان ایرانی موجب تقویت مجلات ایرانی میشود یا موجب تضعیف آنها؟ توضیح اینکه با این کار و وضع این بند از قانون جدید بسیاری از نویسندگان ایرانی تمایلی به انتشار مقالات خود در مجلات ایرانی نخواهند داشت.
6) طبق کدام معیار بین المللی، امتیاز مقاله منتشره در یک مجله ESCI از امتیاز مقاله در ISI (یا همان SCIE) و حتی اسکوپوس کمتر است؟ در کدام کشور دنیا ارزشیابی مقاله منتشره در ESCI با این مدل بررسی میشود؟
دیدگاه‌های ثبت شده