مجلات علمی در صورت نقض این قانون تحریم میشوند
سردبیران مجلات علمی نمیتوانند به دلیل جغرافیا یک مقاله را رد یا ریجکت نمایند
حاصل چند سال تحقیق به دلیل تحریم ظالمانه آمریکا و کشورهای وابسته از بین میرود و نویسنده قادر به انتشار مقاله اش نیست. از یک طرف طبق اصول اخلاق در نشر، نباید در داوری مقاله به جغرافیا اهمیت داد از سوی دیگر به راحتی و صدالبته به خاطر سومدیریت سیاستگزاران پژوهش کشور، هر روز با ریجکت یا ردی تعدادی از مقالات علمی با کیفیت نویسندگان ایرانی در مجلات بین المللی روبرو میشویم. قانون بین المللی حمایت از نویسندگان در این مورد چه میگوید؟ آیا سردبیران به راحتی میتوانند به دلیل تحریم یک کشور، از پذیرش مقالات آن کشور امتناع کنند؟ پاسخ این سوالات را در کارشناسی ما بخوانید.
اخیراً بحث‌های زیادی در مورد تحریمهای دولتها، به‌ویژه تحریمهای دولت ایالات متحده علیه ایران و یا روسیه به ویژه در علوم و مجلات علمی ایجاد شده است. بطوریکه این تحریمها، تأثیر بسیار زیادی بر محققان ایرانی ایجاد کرده است و برخی ناشران به سردبیران و داوران در مورد رسیدگی به مقالات با نویسندگان ایران هشدار جدی داده و مجلات نیز در بسیاری موارد این مقالات را Fast Reject می نمایند. بطور نمونه یک خبر اخیر BMJ و گزارشی در Science هر دو به این مشکل ایرانیان پرداخته اند.
کمیته بین المللی اخلاق در نشر چه میگوید؟
COPE موضوع نفوذ ژئوپلیتیکی در تصمیم‌گیری سرمقاله را مورد بحث قرار داده است. طبق مصوبه این کمیته (June 2014)موضع COPE با یک الحاقیه از سوی WAME (انجمن جهانی سردبیران مجلات) بصورت "آیین نامه رفتار خود برای سردبیران مجلات" به همه مجلات اعلام گردید:
"تصمیمات ویراستاری نباید تحت تاثیر منشاء یا کشور مقاله، از جمله ملیت، قومیت، عقاید سیاسی، نژاد یا مذهب نویسندگان باشد. تصمیمات مربوط به ویرایش و انتشار نباید توسط سیاست‌های دولتها یا سایر سازمان‌های خارج از کشور تعیین شود.»
یکی از مجلات چینی که توسط الزویر منتشر میشود از انتشار Affiliation یا عنوان دانشگاهی یک نویسنده از کشور تایوان امتناع کرد
در خبری که پایگاه رترکشن واچ منتشر نمود، بیان نموده که:
"مطالعه‌ای در مجله Smart Materials in Medicine، ظاهراً نه به دلیل تخلفات علمی بلکه به دلیل «عدم توافق در نوشتن افیلیشن یا عنوان دانشگاهی» رد شد.
نویسندگان این مقاله در بیان افیلیشن خود از کلمه "کشور تایوان" استفاده کرده بودند و سردبیر چینی این مجله به این دلیل مقاله را رد کرد. لذا سوالی که ناظران بین المللی بر روی این ریجکت مطرح میکنند این است که "آیا این انصراف بر اساس اختلاف ژئوپلیتیکی در مورد اینکه آیا تایوان یک کشور مستقل است یا بخشی از چین است؟"
اگر اثبات شود که دلیل این رد شدن مقاله اختلافات ژئوپلیتیکی بر سر چین و تایوان است، کمیته بین المللی اخلاق در نشر و ناشر مربوطه (الزویر) با این مجله برخورد جدی کرده و انتشار آن را با وضعیت فعلی متوقف خواهند کرد.
نویسندگانی که با تبعیض در حقوق خود مواجه میشوند میتوانند شکایت خود را از طریق مراجع بین المللی رسمی مانند COPE پیگیری کنند. دولت ما که تاکنون از این ظرفیت خود استفاده نکرده است، حداقل ما به فکر حفظ و دفاع از حقوق مشروع خود در نشر مقالات باشیم.
منابع:
دیدگاه‌های ثبت شده