پیشنهاداتی در لایحه دولت برای مقابله با تقلب در آثار علمی

این لایحه علاوه بر نکات مثبت و اقدامات اساسی خود می‌تواند از چند منظر مورد نقد کارشناسی قرار بگیرد. هدف از بیان این انتقادات، ارایه پیشنهادات جهت بهبود اجرای این لایحه مهم می‌باشد:

۱- اثبات وقوع جرم می‌بایست در دادگاه صالحه و با کارشناسان متبحر و با تجربه قضایی و علمی صورت پذیرد. تعداد کارشناسان قضایی یا علمی کشور که بتواند وقوع جرم سرقت علمی را به طور صحیح ارزیابی و کارشناسی نمایند چند نفر است؟ آیا نباید ابتدا قاضی و یا کارشناس رسمی مربوطه به علم روز مبارزه یا سرقت ادبی مجهز شوند.

۲- ضمانت اجرای هر قانون تعریف دقیق ضابطین قضایی و نحوه پیگیری قضایی جرم مرتکب شده می‌باشد. در متن لایحه ضابطین دادگستری، بازرسان وزارتین علوم و بهداشت قید شده‌اند. سوال این است که آیا بازرسان ذیربط در نظارت و بازرسی خود نسبت به قوانین مربوطه آگاهی کاملی را کسب نموده‌اند؟

۳ – تعریف دقیق و کارشناسی جرم اصلی که همان سرقت ادبی و تقلب علمی است در متن لایحه به خوبی بیان نشده است. آیا در سیستم علمی و یا قضایی کشور جرم مذکور تعریف دقیق و کارشناسی دارد؟

۴- نقش کمیته های اخلاق در دانشگاهها به عنوان یکی از قدیمی ترین مراجع ذیصلاح در دانشگاهها بخوبی تبیین نشده است. این کمیته ها میتوانند بهترین مرجع قضاوت باشند.

۵- معیار کنترل سرقت ادبی و روش قابل وصول این کنترل برای عموم محققین چیست؟ چگونه یک محقق می‌تواند درصد سرقت یا تقلب علمی را در نوشته علمی خود ارزیابی کند؟ وزارتین علوم و بهداشت می بایست از یک ابزار استاندارد برای ارزیابی و اندازه‌گیری اولیه سرقت و یا تقلب علمی استفاده و آن را در اختیار همه محققین خود قرار دهند. امروزه در وب سایت داخلی دانشگاه‌های معتبر دنیا چندین ابزار قوی به طور رایگان در اختیار محققین می‌باشد.

وزارتین ذیربط کدارم ابزار اندازه‌گیری را در اختیار محققین خود قرار داده‌اند؟