بالاخره پس از شش سال رای دادگاه تکلیف یک محقق ایرانی در خصوص 11 مقاله از 58 مقاله رترکت شده در نیچر را روشن نمود | وزارتین علوم و بهداشت در مسیر این پرونده ملی چه کرده اند؟

از روزیکه با اعلام عمومی انتشارات نیچر یک لکه ننگ بر دامن علم ایران نشست تا امروز بیش از 6 سال گذشت. بعد از انتشار این مقاله در انتشارات اشپرینگر نیچر، هم اعتبار ایرانیان در جوامع علمی دنیا مخدوش شد و هم فشار بسیار زیادی برای پژوهش و علم ایران در دنیا ایجاد شد. در سطوح مسوولین، از روزهای اول این فاجعه علمی همه مدعی مبارزه با "سرقت علمی" شدند: از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفته تا روسای دانشگاهای دولتی و آزاد. در مقام شعار و حرف، همه مسوولین خط و نشانهای فراوانی را برای خاطیان کشیدند. اما در واقعیت و تا به امروز چه اقداماتی در عمل صورت گرفته حداقل ما بی اطلاعیم. از همان ابتدا هم میشد حدس زد که این معضل بزرگ نیز بعد از گذشت چند ماه اول و بدون ریشه یابی تنها با چند مورد ثبت تخلف اداری برای اعضا هیات علمی به فراموشی (!) سپرده شود. اتفاقی که تنها منجر به بدنامی حداقل 250 نفر از اعضا هیات علمی دانشگاههای ایران شده بود. حتی اینکه با خاطیان اصلی چه برخوردی صورت گرفت، تا امروز بر ما روشن نشده است تا اینکه دیروز وب سایت Retraction Watch خبری را منتشر کرد: "یک محقق ایرانی بعد از شش سال حقانیت خود را در دادگاه به نتیجه رساند: جعل ایمیل نویسنده و داور علمی". آیا به نظر شما این صحیح است که یک محقق برای اثبات حقانیت خود، در راهروهای دادسرا و دادگاهها (پس از شش سال) به نتیجه برسد یا نماینده دولت میتوانست به عنوان مدعی العموم از ابتدا ورود کند؟


وب سایت retraction Watch گزارش داد: "محققی که 11 مقاله اش را به دلیل جعل در داوری و دلایل دیگر از دست داده بود، به دادگاه رفت و در نهایت دادگاه اثبات نمود که یکی دیگر از نویسنده‌ها از هویت وی سواستفاده کرده است."

مقالات بازپس گرفته شده این محقق (که قبلاً وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان بوده است)، بخشی از مجموعه ای از 58 مقاله ای بود که در هفت مجله از انتشارات Springer و BioMed Central در سال 2016 و در نتیجه اتهاماتی از قبیل «شواهد سرقت ادبی، و جعل هویت داوری» رترکت شده بودند. 

ازتاریخ درج این مقاله و رترکت این مقالات، این محقق ایرانی دچار مشکلات عدیده و صدمات فراوانی در زندگی علمی و آکادمیک خود شد. ایشان مشکل خود را به صورت یک شکایت رسمی به قوه قضاییه ارایه نمود. دادگاه پس از شش سال، رای به نفع ایشان داده و در همه موارد ارایه ایمیلهای جعلی از سوی یکی دیگر از نویسندگان را تایید نمود. (تاریخ رای اکتبر 2022) به موجب این رای ایمیل و اعتبار و هویت این محقق توسط نویسنده دیگری مخدوش شده است. لذا دادگاه نویسنده جاعل را به جزای نقدی محکوم نموده است.

این پیگیری از سوی این نویسنده قابل تقدیر است اما سوال مهم این است: "آیا کمیته اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت و یا وزارت علوم و یا دانشگاه آزاد اسلامی نمی توانست در همان زمان (2015) با طرح شکایت خود راسا به احقاق حق این نویسنده و یا سایر نویسندگان  متضرر بپردازد؟"

آیا یک فرد هیات علمی در این کشور، باید برای احقاق حق خود راسا با صرف هزینه و زمان فراوان در قوه قضاییه به اثبات حقانیت خود بپردازد؟ 

 

 


منابع:

  1. خبر اول در سای نیوز مربوط به رترکت 58 مقاله 
  2. خبر درج شده در رترکشن واچ