آیا منابع یک مقاله هم نیاز به داوری دارند؟

بخش منابع یکی از بخش‌های مهم و حیاتی در یک مقاله علمی است که باید به صورت دقیق مطالعه و داوری شوند. با این کار، خوانندگان می‌توانند به سادگی به این منابع دسترسی پیدا کنند و از اعتبار و صحت محتوای مقاله مطمئن شوند. همچنین، داوران میتوانند بررسی کنند که آیا نویسنده از منابع معتبر و قابل قبول استفاده کرده است یا خیر. در کل، بخش منابع یکی از مهمترین بخش‌های مقاله علمی است که نشان دهنده شفافیت، قابلیت تکرار، و اعتبارسنجی محتوای مقاله است. در این مقاله، نکات کلیدی در داوری منابع را ذکر می کنیم.

 

 


 

 

1- پرهیز از کاربرد Web page به عنوان منبع به دلیل ناپایداری و امکان حذف آن صفحه وب یا تغییر محتوای متنی آن صفحه در طول زمان؛ ناسازگاری با نمایه‌سازها؛ Google Scholar؛ و عدم برخورداری از اعتبار کافی به عنوان یک منبع چون محتوای آن داوری شده نیست.

2 - منابع از نوع Journal Article که دارای DOI باشند سازگارترین منابع برای شناسایی توسط نمایه‌سازها و موتورهای جستجو از جمله Google Scholar هستند. از سوی دیگر این قبیل منابع به دلیل داوری شدن در مجلات، معتبرترین نوع منابع محسوب می شوند.

3- منابعی که امکان یافتن آنها در اینترنت وجود ندارد؛ تاثیر منفی بر عملکرد شناسایی مقالات توسط Google Scholar دارند.

4- یک اشتباه بسیار رایج که در مقالات مشاهده می‌شود این است که برخی منابع با ذکر اسم نویسنده در جملات مقاله ارجاع داده می شود اما در لیست منابع آن منبع وجود ندارد. همچنین عدم انطباق بین اسم و شماره یکی دیگر از خطاهای پرتکرار است. به طور کلی هم شماره و هم نام نویسنده‌ای که ارجاع داده شده است بایستی با نام و شماره منبع موجود در لیست منابع انطباق داشته باشد. این خطاها لازم است در مراحل داوری رفع گردد. همچنین خوب است بدانید اگر در مراحل داوری موردی از عدم انطباق مشاهده کردید احتمال دارد که تعداد بسیار بیشتری از منابع آن مقاله دچار مشکل در ارجاع دهی باشند.

5- مشکل عدم انطباق بین اسامی ارجاع‌شده و شماره منابع با فهرست منابع؛ اغلب زمانی پیش می‌آید که در مرحله داوری برخی منابع تغییر می‌کنند. به عنوان مثال در یک مقاله جمله‌ای در مورد یک مطالعه که در شهر اصفهان انجام شده بود بیان شده بود در حالی که منبع ارجاع داده شده مربوط به مطالعه‌ای در کشور سودان بود. در این مثال، نویسنده سعی داشته تا به نوعی مشکل بیان شده در داوری مبنی بر قدیمی بودن یک منبع را رفع کند اما در عمل دچار اشتباه بزرگ‌تری شده است.

6- رکن اصلی در یک مقاله مروری؛ منابع آن هست. هر منبعی که با اسم نویسنده چه در متن مقاله و چه در جدول‌های مقالات مروری ارجاع داده شده لازم است با شماره و اطلاعات کامل در فهرست منابع نیز وجود داشته باشد.

7- یک نویسنده در مقالات مروری می تواند به تعدادی از مقالات قبلی خود استناد کند. میزان خود استنادی به دلیل Blind بودن داوری؛ توسط داوران قابل کنترل نیست. بنابراین کنترل این مسئله یکی از وظائف سردبیران است.

8- خود استنادی یا Self-Citation ابعاد مختلفی دارد که شامل استناد نویسنده به مقالات قبلی خود؛ یا استناد نویسنده به مقالات همان مجله ای است که مقاله در آن سابمیت شده است. خوداستنادی در رابطه با استناد سردبیر به کلیه مقالات خود و استناد سردبیر به مقالات منتشر شده در مجله ای که مقاله در آن سابمیت شده است نیز مطرح است.

9- تعداد منابع با نوع مقاله می بایست همخوانی داشته باشد این تعداد در راهنمای نویسندگان برای هر نوع مقاله مشخص شده است.