مجموعه ابزارهای لازم برای رعایت اخلاق در نشر در یک مجله موفق | آموزش روش عضویت مجلات در COPE و نمایه سازی موفق

قبل از ارایه درخواست برای نمایه سازی در یکی از پایگاههای معتبر نمایه سازی مانند Web of Science و یا Scopus می بایست یک مجله عضوی از کمیته بین المللی اخلاق در نشر یعنی COPE باشد. از سوی دیگر یکی از شرایط اصلی COPE برای قبولی مجلات در آن، رعایت ابزارهای مندرج در جعبه ابزار معروف آن به نام COPE Toolkit میباشد. به همه سردبیران و اصحاب مجلات توصیه میشود که به دقت شرایط و معیارهای لازم برای درج جعبه ابزار COPE در وب سایت مجله خود را رعایت و اجرا کنند. بدیهی است عدم رعایت این الزامات موجب رد یا Reject مجله شما در COPE خواهد شد.


برای کمک به حفظ یکپارچگی سوابق علمی و فرآیند نشر، دفاتر سردبیری باید بهترین شیوه‌ها در اخلاق نشر را تعریف و پیاده‌سازی کنند. این راهنمای COPE، یک جعبه ابزار جامع است که شیوه‌های اخلاقی مورد انتظار در نشر علمی را توضیح می‌دهد و منابع مورد نیاز برای دفاتر سردبیری را برای توسعه کدهای رفتار اخلاقی و عملکردشان، مورد تأکید قرار می‌دهد.

شما همچنین می‌توانید از این جعبه ابزار برای آماده‌سازی درخواست عضویت خود در COPE استفاده کنید، با شناسایی زمینه‌هایی که نیاز به توسعه در سیاست‌ها و فرآیندهای خود دارند تا با شیوه‌های اصلی COPE و اصول شفافیت و بهترین شیوه در نشر علمی هم‌راستا شوند.

برای مطالعه این ابزار و شرایط آن میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید:

https://publicationethics.org/resources/guidelines/ethics-toolkit-editors


توضیح:

برای پیاده سازی جعبه ابزار الزامات اخلاقی مورد نیاز COPE می بایست در وب سایت مجله تغییرات اساسی صورت پذیرد. متاسفانه در برخی از سامانه های رایج فارسی در کشور ما این امکانات از قبل تعبیه نشده است. لذا سردبیران محترم قبل از اقدام به این کار باید از توانایی های وب سایت مجله خود آگاه باشند.


 

نکات کلیدی الزامات اخلاق در نشر:

  1. مجلات باید شیوه‌ نامه های قوی برای تمامی حوزه‌های مطروحه در ورکفلوهای COPE داشته باشند.
  2. مجلات باید در مورد فرآیندها و شیوه‌های تجاری خود، بر اساس اصول شفافیت و بهترین شیوه در نشر علمی، شفاف باشند. COPE انتظار دارد مجلات این اصول را در عملکرد نشر خود به کار ببرند.
  3. سیاست‌های واضح و شفاف باید در جای خود قرار گیرند که شرایط نویسندگی و همکاری را توصیف کنند.
  4. فرآیندهای داوری همتا، از جمله اینکه چه چیزی داوری می‌شود، از چه مدلی از داوری همتا استفاده می‌شود و چگونه این فرآیند مدیریت می‌شود، باید شفاف باشد.
  5. مجلات باید فرآیندهایی را برای پاسخگویی به اتهامات تحقیق، نشر و سوء رفتار داوری، چه قبل و چه بعد از انتشار، در جای خود قرار دهند.
  6. مجلات باید تعاریف واضحی را برای اینکه چه چیزی و چگونه، تعارض منافع باید توسط نویسندگان، داوران، سردبیران، مجلات و ناشران افشا شود، توصیف کنند.
  7. الزامات برای دسترسی به داده‌ها، استفاده از دستورالعمل‌های گزارش‌دهی و ثبت آزمایشات بالینی و طرح‌های دیگر تحقیقاتی باید در دستورالعمل‌های مجله واضح باشد.
  8. مجلات باید دستورالعمل‌های واضحی برای رفتار اخلاقی تحقیقات، بر اساس رشته تحقیق، منتشر کنند. 
  9. حق تألیف و مجوزهای نشر باید به وضوح توصیف شده باشند، همچنین هرگونه هزینه مربوط به نویسنده یا خواننده. 
  10. شفافیت مدیریت مجله مورد نیاز است، از جمله مدل تجاری، سیاست‌ها، فرآیندها و نرم‌افزار برای اداره کارآمد مجله.
  11. مجلات باید توصیف کنند که چگونه آنها بحث‌های پس از انتشار و اصلاحات و پس‌گیری‌ها را مدیریت می‌کنند.