مجلات دزدیده شده توسط گروههای کلاهبرداری چه مشکلاتی برای محققین دنیا ایجاد میکنند؟ | آیا نمایه سازها فقط تماشاگر ‏هستند؟ چه اقدامی از سمت ‏Scopus‏ میتواند در شفافیت علم انجام شود؟

دکتر Anna Abalkina در تازه ترین اقدام شجاعانه خود اقدام به انتشار یک مقاله تحقیقاتی با عنوان "چالش های مجلات به سرقت رفته در نمایه Scopus" در مجله JASIST نمود. دو ماه بعد از انتشار این مقاله و ارایه ابهاماتی در خصوص نمایه مذکور، نمایندگان اسکوپوس اقدام به تحقیق و بررسی دقیقی بر روی اتفاقات مذکور نمودند. آیا یک نمایه ساز میتواند در سلامت علم و محققین لطمه بزند؟ نقش نمایه سازها در سلامت علم و شفافیت علم چیست؟ وجود اطلاعات قدیمی و اشتباه از مجلات به سرقت رفته در Scopus چه خطراتی برای نویسندگان دنیا دارد؟ نویسندگان معمولا برای اعتبار بخشی و ارزیدن یک مجله به سایتهای نمایه سازی مراجعه میکنند. حال تصور کنید که این اطلاعات ارایه شده از سوی نمایه سازها خود دچار مشکل باشد. یک چالش مهم برای شفافیت علمی همین پایگاههای نمایه سازی هستند. در سالهای اخیر مشکلات متعددی در مورد کیفیت اطلاعات ارایه شده در نمایه اسکوپوس مطرح شده است. 


 

 این مطالعه پدیده indexjacking را که شامل نفوذ سیستماتیک مجلات ربوده شده به پایگاه های نمایه سازی بین المللی است، را توضیح می دهد. نمایه Scopus یکی از نفوذپذیرترین آنها در بین پایگاه های نمایه سازی است. از طریق تجزیه و تحلیل لیست های شناخته شده مجلات ربوده شده، این مطالعه حداقل 67 مجله ربوده شده را شناسایی کرد که از سال 2013 به Scopus نفوذ کرده اند. از این تعداد، 33 مجله محتوای غیرمجاز را در Scopus نمایه کردند و 23 مجله لینک صفحه اصلی در مجله را در معرض خطر قرار دادند در حالی که 11 مجله هر دو را در نمایه مجله انجام دادند. تا سپتامبر 2023، 41 مجله ربوده شده هنوز هم داده های مجلات قانونی را در اسکوپوس به خطر می اندازند. 

 وجود مجلات ربوده شده در Scopus به دلیل مشروعیت بخشیدن به مقالات غیرقابل اعتمادی که مورد بازبینی همتایان قرار نگرفته اند، یک چالش برای یکپارچگی علمی است و کیفیت پایگاه داده اسکوپوس را به خطر می اندازد. وجود مجلات ربوده شده در اسکوپوس تأثیرات گسترده ای دارد. مقالات منتشر شده در این مجلات ممکن است مورد استناد قرار گیرند، و بنابراین محتوای غیرمجاز از این مجلات در Scopus به پایگاه‌های اطلاعاتی دیگر، از جمله ORCID و پایگاه داده تحقیقات COVID-19 WHO وارد می‌شود. این امر چالش خاصی را برای ارزیابی تحقیقات در آن کشورها ایجاد می کند، جایی که نسخه های شبیه سازی شده مجلات تایید شده ممکن است برای به دست آوردن انتشارات مورد استفاده قرار گیرند و تأیید صحت آنها ممکن است دشوار باشد.

 

لینک به مقاله: https://asistdl.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/asi.24855

لینک به توییت: https://twitter.com/RetractionWatch/status/1733517041397563785