آیا سیاستمداران مجاز به دخالت در علم هستند؟
دستور جنجالی دولت ترامپ به دانشمندان CDC برای حذف مقالات علمی حاوی واژگان مرتبط با جنسیت
دولت ترامپ در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ به دانشمندان مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC) دستور داد مقالات علمی که شامل واژگانی مانند «جنسیت»، «تراجنسیتی» و «LGBT» هستند را بازپس بگیرند. این اقدام بخشی از سیاستهای دولت در حذف اشاره به جنسیت از دادههای علمی است و باعث حذف اطلاعات مهمی درباره ایمنسازی، بهداشت جنسی و تنوع نژادی از وبسایتهای CDC شده است. این دستور که با ادعای «دفاع از زنان» مطرح شده، به گفته کارشناسان بخشی از یک حرکت جهانی ضد جنسیت است که برابری جنسیتی و حقوق LGBT را تهدید میکند. مجلات علمی معتبر این دستور را غیرقانونی دانسته و اعلام کردهاند که از اصول اخلاقی نشر علمی پیروی خواهند کرد و اجازه سانسور بر اساس فشارهای سیاسی را نخواهند داد.
در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵، دولت ترامپ طی ابلاغیهای از سوی «سم پُزنِر» (Sam Posner)، مدیر علمی مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، به دانشمندان این نهاد دستور داد مقالاتی را که در آنها از واژگان «جنسیت» (Gender)، «تراجنسیتی» (Transgender)، «LGBT» یا «ترنسکشوال» (Transsexual) استفاده شده، پس بگیرند یا بازپسگیری کنند. این دستور، هم شامل مقالاتی میشود که هنوز تأیید نهایی نشدهاند و هم مقالات پذیرفتهشدهای که هنوز منتشر نگردیدهاند.
این اقدام به دنبال سیاستهای اخیر دولت ترامپ در راستای حذف هرگونه اشاره به «جنسیت» رخ میدهد. در روزهای اخیر، برخی وبسایتها و پایگاههای داده CDC که اطلاعاتی درباره ایمنسازی، تنوع قومینژادی، پیشگیری از بارداری، عفونتهای منتقله جنسی، HIV و بهداشت جنسی-تولیدی منتشر میکردند، از دسترس خارج یا پاکسازی شدهاند. هنوز مشخص نیست آیا این اطلاعات برمیگردند یا در صورت بازگشت، تا چه اندازه سانسور خواهند شد. این حذف و سانسور دادهها میتواند به پژوهشگران، پزشکان و بیماران آسیب برساند، چرا که دادههای مرتبط با جنسیت برای درک تفاوتهای جمعیتها و افراد در واکنش به درمان، مراقبتهای بهداشتی و نتیجهگیریهای علمی ضروری است.
در ایمیل ابلاغی CDC به پژوهشگران آمده است که برای تماس با سردبیران مجلات از متنی یکسان استفاده کنند: «مطابق با فرمان اجرایی ریاستجمهوری تحت عنوان ‘دفاع از زنان در برابر ایدئولوژی افراطی جنسیتی و احیای حقیقت بیولوژیک در دولت فدرال’، خود را از فهرست نویسندگان این مقاله کنار میکشم.» اگر تمام نویسندگان یک مقاله از CDC باشند، از آنها خواسته شده تا مقاله را پیش از انتشار پس بگیرند.
با این حال، سردبیران و نشریات علمی از استانداردهای حرفهای پیروی میکنند و بر اساس دستور دولتی، واژگان علمی را حذف نمیکنند. همچنین، حذف فردی از فهرست نویسندگان یک مقاله علمی، قواعد اخلاقی خاصی دارد و به سادگی امکانپذیر نیست؛ چرا که نام نویسندگان نشاندهنده سهم و مسئولیت آنها در پژوهش است و یک فرد بهآسانی نمیتواند خود را کاملاً از نتایج منتشرشده کنار بکشد.
مجلات معتبر علمی، از جمله The BMJ، اعلام کردهاند مقالات چاپشده را تنها در موارد خطای جدی علمی یا جعل دادهها پس میگیرند، نه به دلیل درخواست یک نویسنده یا فشار سیاسی. در نتیجه، این دستور دولت ترامپ با اصول اخلاقی نشر علمی همخوانی ندارد و حتی تهدیدی برای آزادی بیان و حقوق پژوهشگران تلقی میشود.
دولت ترامپ این حرکت را با ادعای «دفاع از زنان» توجیه کرده است؛ اما در واقعیت، این اقدام بخشی از یک جریان گسترده موسوم به «ضد جنسیت» تلقی میشود که سعی در حذف مفاهیم مرتبط با حقوق زنان، حقوق جامعه LGBT و برابری جنسیتی دارد. این روند نه تنها در ایالات متحده، بلکه در سطح جهانی با حمایت مالی و سیاسی قابل توجهی رو به گسترش است.
برای دههها، آمریکا یکی از پیشتازان تحقیقات سلامت در جهان محسوب میشد. اکنون با چنین اقدامات محدودکننده، جایگاه و اعتبار علمی این کشور در معرض خطر جدی قرار گرفته است. سردبیران و مجلات علمی تأکید دارند که در برابر این نوع سانسور و دخالت سیاسی ایستادگی خواهند کرد و اجازه نخواهند داد «حذف واژگان علمی» به رویهای معمول در پژوهشها و نشریات تبدیل شود.
منبع:
https://doi.org/10.1136/bmj.r253
دیدگاههای ثبت شده