داشتن دو دامنه همزمان از سوی یک مجله یکی از دلایل اصلی ورود مجلات ایران به لیست های مجلات جعلی و یا یغماگر (Predatory) می باشد.

بیماری مجلات جعلی یا یغماگر و یا Predatory چیست؟

در چهار سال اخیر و پیرو گسترش ایجاد مجلات جعلی و کپی برداری غیرمجاز، تعریف رسمی این مجلات به شرح زیر بیان شده است: “تقلید نام یا وب سایت مجلات معتبر”

“Mimicking the name or web site style of more established journals” Link

طبق این تعریف، داشتن دو دامنه همزمان از سوی یک مجله یکی از دلایل اصلی ورود مجلات به لیست های مجلات جعلی(Faked) و یا یغماگر (Predatory) می باشد. برای مثال اگر یک مجله با نام ABC دارای دو دامنه ABC.com و ABC.ir باشد، به دلیل تقلید نام ، این مجله توسط “منابع ناظر” و یا در اصطلاح  Watchdog Source هابه عنوان “مجله یغماگر و یا تقلبی و یا جعلی” شناسایی و معرفی می شود.

تعریف مجلات یغماگر به شرح زیر میباشد: (لینک)

• 1- Complaints that are associated with predatory open-access publishing include
• 2- Accepting articles quickly with little or no peer review or quality control, including hoax and nonsensical papers
• 3- Notifying academics of article fees only after papers are accepted
• 4- Aggressively campaigning for academics to submit articles or serve on editorial boards.
• 5- Listing academics as members of editorial boards without their permission, and not allowing academics to resign from editorial boards.
• 6- Appointing fake academics to editorial boards.
• 7- Mimicking the name or web site style of more established journals.
• 8- Making misleading claims about the publishing operation, such as a false location.
• 9- Using ISSNs improperly.
• 10- Citing fake or non-existent impact factors.

چرا مجلات ایرانی در معرض اتهام “یغماگری” هستند؟

متاسفانه و علیرغم معتبر بودن مجلات ، به دلایل زیر این مجلات در معرض اتهام هستند:

• متاسفانه در کشور ما ، جهت اخذ مجوز نشر مجله از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتن دامنه  دات آی آر (.ir) الزامی می باشد.
• باز هم متاسفانه ، طبق قوانین قبلی کمیسیون نشریات وزارت بهداشت (مصوب سال ۱۳۸۹) همه مجلات موظف به داشتن یک ساب دامنه تحت دامنه دانشگاه خود ( ac.ir.) می باشند.
• از سوی دیگر، به دلیل تحریمهای ظالمانه آمریکا، امکان دسترسی به بسیاری از خدمات تخصصی نشر برای مجلات ایرانی با دامنه های .ir فراهم نمیباشد. بطور مثال خدماتی مانند DOI- Crossref- iThenticate- Crossmark- ORCID- Altmetrics و بسیاری از خدمات تراکنش مالی ارزی برای مقالات نویسندگان بین المللی با دامنه های .ir فراهم نمیباشد.

لذا از سیاستگزاران و مسئولین محترم نشریات خواهشمندیم ضمن بازنگری در قوانین مربوطه ، اجبار مجلات ایرانی به داشتن دامنه .ir را حذف نمایند. تا با این روش از “درج نام مجلات معتبر ایرانی” در لیست های مجلات مشکوک یا یغماگر پیشگیری نمایند.

 مجلات در انتخاب نام دامنه می بایست از قوانین ناشر خود پیروی نمایند. در دانشگاههای معتبر دنیا همانند John Hopkins university و یا دانشگاه آکسفورد و یا کمبریج انتخاب دامنه مجلات اجباری نبوده و دامنه آنها ارتباطی با ساب دامنه دانشگاه آنها نیز ندارد. برای ارتقا علم سنجی دانشگاهها استفاده از Repository  راه حل منطقی میباشد.

حتی در کشور ما نیز علیرغم همه قوانین ذکر شده، بسیاری از مجلات کشورمان دارای دامنه com. می باشند. به طور نمونه می توان به مجلات ذیل اشاره نمود:

• مجله هپاتیت از انتشارات کوثر
• مجله غدد درون ریز دانشگاه تهران از انتشارات BMC

لذا زمان بازنگری در این قانون فرا رسیده است.