پروفسور محمد عبداللهی، عضو هیات مدیره COPE:
بجای لیست سیاه بهتر است “لیست سفید” داشته باشیم
پس از حذف لیست سیاه مجلات از سوی جفری بل و حذف صفحه پروفایل وی از سایت رسمی دانشگاه کلرادو، نظر پروفسور محمد عبداللهی را در این خصوص از وی جویا شدیم:
سای نیوز: لطفا به عنوان یکی از سردبیران بین المللی با سابقه همکاری با ناشرین معروف از قبیل الزویر و اسپرینگر نیچر و بی ام سی و همچنین عضو هیات مدیره کمیته اخلاق در انتشارات (COPE) مستقر در انگلیس و همچنین عضو گروه مشاورین بی ام سی، نظر خود را در خصوص لیست مجلات مشکوک به جعل که توسط آقای جفری بل نوشته شده است و اخیرا متوقف شد بفرمایید:
پاسخ پروفسور عبداللهی:
من از سال ۲۰۱۲ در هیات مدیره مرکزی کمیته اخلاق در انتشارات بوده ام. اعضای هیات مرکزی این کمیته از افراد با سابقه و حرفه ای در امر انتشارات هستند که با رای ناشرین و مجلات عضوکه بیش از ۸۰۰۰ است انتخاب می شوند. عضویت در این گروه، برا ی بنده همانند یک دوره آموزشی می ماند زیر مدام با گزارشات مختلف و عجیب و جدید روبرو می شوم و بحث های انجام شده باعث یادگیری می شود.
این افراد علاوه بر بحث های روزانه و معمولی در مورد نکات مهم انتشارات، در جریان سوالات یا شکایات واصله از سوی ناشرین یا مجلات عضو نیز قرار می گیرند و فرصت اظهار نظر و بحث دارند.
معمولا بعد از انجام بحث های مختلف در مورد زوایای مختلف هر نکته، پاسخ توسط یک کمیته جانبی جمع بندی و بعنوان نظر رسمی کوپ و یک نظر ارشادی اعلام می شود. باید عرض کنم که هیچکدام از اعضای هیات مرکزی مجاز به اعلام نظر مجموعه کوپ نیستند و در رعایت این موضوع، بنده هم فقط می توانم نظر شخصی خود را خدمت تان عرض کنم.
بطور کلی بدیهی است که اعلام لیست مجلات یا ناشرین مشکوک جعلی و پخش ان در سایت های اینترنتی، می تواند منجر به شکایات از سوی ناشرین و مجلات نیز بشود و در گزارشی که در سایت retraction watch
منتشر شده، علیرغم اینکه به صراحت علت اعلام نشده است ولیکن قابل حدس است که همین اتفاق برای لیست مورد سوال شما رخ داده باشد بطوریکه دانشگاه کلرادو (محل فعالیت نامبرده) نیز نتوانسته پاسخگو و حامی ادامه کار ایشان در ارایه لیست مزبور باشد.
به هر صورت برای پخش مطالب در اینترنت نیز قوانینی در کشور ها وجود دارد و براحتی نمی شود مجله یا ناشری را مشکوک اعلام کرد و آن را در اینترنت اعلام کرد. البته حساب ناشرین و مجلات را هم باید حتما جدا گذاشت و این موضوع مهمی است.
همینطور که در لیست مزبور نیز همه مجلات یک ناشر، مشکوک اعلام نشده بودند. بنده فکر می کنم که همه محققین باید خودشان آگاه باشند و بدانند کجا می خواهند حاصل پژوهش خود را چاپ کنند و یا با افراد آشنا به کار، مشورت کنند. اگر قرار باشد لیستی توسط ارگان یا دانشگاهی اعلام شود بهتر است لیست سفید باشد نه لیست سیاه. یعنی مجلات معتبر را اعلام کنند و این کار آسانی است برای اینکه اگر مجله ای در وب آو ساینس یا اسکوپیوس و یا مدلاین ایندکس شده باشد و دارای ایمپکت فاکتور باشد، معنی اش این است که توسط آن انستیتو، بطور پیوسته مونیتور می شود و در صورت خلاف از پوشش ایندکسینگ و حفط ایمپکت فاکتور خارج می شود.
این ارگانهای ایندکسینگ برای ورود مجلات به لیست خود خیلی از فرآیندهای مجلات را بدقت و با جدیت بررسی می کنند و بعدا با ایندکسینگ موافقت می کنند. حتما افرادیکه در اداره مجلات مشغول هستند متوجه عرض بنده هستند و می دانند برای ایندکس شدن مجلات شان چقدر زحمت کشیده اند تا نیازهای ورود را رعایت کنند.
بطور کلی باید عرض کنم این مقوله اخلاق در انتشارات دارای پیچیدگیهای فراوان است و باید با یک سری کارگاههای آموزشی پیوسته این مسائل را به دانشجویان و پژوهشگران آموزش داد حتی در صورت پرسش و پاسخ یا گزارش موارد، تا بتوانند در عالم پیچیده انتشارات دچار اشتباه نشوند.
دیدگاه‌های ثبت شده