ارزیابی مجلات در EMBASE چگونه است؟

Embase جامع ترین بانک اطلاعاتی بین‌المللی برای محققین علوم دارویی و پزشکی می‌باشد که توسط Elsevier Life Science Solution منتشر می‌شود.


این منبع بیش از ۲۵ میلیون نمایه‌ی ثبت شده از هزاران مجله‌ی علمی معتبر را از سال ۱۹۷۴ شامل شده و با دارا بودن به روزترین منابع، قابلیت ردیابی و بازیابی اطلاعات دقیق در زمینه‌ی دارو و بیماری‌ها را از انواع طیف مطالعات اعم از مطالعات بالینی تا داده‌های ارزشمند در زمینه‌ی میزان سمیت مواد مختلف دربرمی‌گیرد.
Embase ابزار ارزشمندی جهت مدیریت اطلاعات و Pharmacovigilance یا امنیت دارو می‌باشد که خود موضوع بسیار حائز اهمیتی بوده و به مفهوم علم جمع آوری، ردیابی، بررسی، پایش و پیگیری اثرات متنوع محصولات دارویی و بهداشتی می‌باشد. با رجوع به Embase میتوان الزامات قانونی اخذ شده در داروهای مجاز را ردیابی نمود.
این بانک اطلاعاتب، بالای ۷۶۰۰ مجله‌ی پزشکی و دارویی را از ۹۰ کشور مختلف جهان پوشش داده و بصورت آنلاین از طریق تامین کنندگان اطلاعاتی در دسترس می‌باشد. Embase به دلیل پوشش اطلاعاتی جامع و منحصر به فرد، به روز شدن مداوم و نمایه‌سازی قوی داروها قابلیت ردیابی تمامی اخبار و وقایع مرتبط با صنعت دارو را در متون انتشار یافته ایجاد می‌نماید.

در نمایه‌سازی Embase سه اصل وجود دارد:
۱-    حتما مقاله ی کامل مورد بررسی قرار میگیرد (نه عنوان یا چکیده).
۲-    مراحل نمایه‌سازی با Emtree Thesaurus مطابقت داده می‌شود که موجب پوشش دهی کامل مفاهیم میگردد.
۳-    نمایه‌سازی بر طبق دستورالعمل های دقیق و تعریف شده صورت میگیرد که پیوستگی و انسجام داده ها را فراهم مینماید.

روند نمایه‌سازی:
به جز یک استثنا، نمایه‌سازی در Embase یک فرایند منوآل است که توسط نمایه گران آموزش دیده‌ی دارای سابقه‌ی علوم زیستی و پزشکی انجام میشود.

Emtree Thesaurus:
Emtree که با نام Elsevier Life Science Thesaurus نیز شناخته می‌شود، شامل بیش از ۶۰۰۰ واژه‌ی ارجح بیومدیکال و ۱۷۰۰۰۰ هم خانواده با طبقه بندی ۱۵ بخشی می‌باشد که شامل آناتومی، بیماری‌ها، ارگانیسم‌ها، عملکردهای بیومدیکال، روندهای بیومدیکال، مفاهیم مراقبت سلامت، انواع مطالعات و مناطق جغرافیایی می‌باشد. وسیع ترین بخش آن، مواد شیمیایی و داروها است.
Emtree یک ابزار جستجو و یاور کلیدی در نمایه‌سازی است که با استفاده از آن نمایه گران قادرند واژگان ارجح و مناسبتر را برای مفاهیم موجود در مقاله تمیز دهند.

واژگان اصلی و فرعی:
در زمان خواندن یک مقاله، نمایه گران اطمینان حاصل می‌کنند که هر مفهوم مرتبطی در مقاله با یک واژه‌ی نمایه مشخص شده است. بعلاوه لغاتی که تمرکز اصلی متن مقاله روی آنهاست Major و بقیه Minor  نام می‌گیرند.
مقالات با حدود متوسط ۴ – ۳ لغت اصلی و تا حدود ۵۰ لغت فرعی نمایه می‌شوند.

کنترل کیفی:
یکی از مباحث مهم نمایه‌سازی در Embase کنترل کیفی است که در دو مرحله انجام می‌شود:
۱-    اعتبار سنجی در طول نمایه‌سازی: نمایه گران در صورت نمایه کردن واژگان در مبحث اشتباه و یا به کار بردن واژگان خارج از Embase مورد اخطار قرار میگیرند.
۲-    کیفیت کلی نمایه‌سازی: در بررسی های ماهیانه با استفاده از نمونه های شاخص، کیفیت کنترل می‌شود. بازخورد کار برای ارتقای کیفیت به نمایه گران گزارش می‌شود.

نویسنده:
سمانه کاوئی،
مدیر تولید،
انتشارات کوثر