اقتصاد بیمار نشر وابسته به دولت
دولت حامی کدامیک باشد: مجلات جدید یا قدیمی؟
Oil Dependent Publishin
جمهوری اسلامی ایرانی به عنوان یکی از معدود کشورهایی است که بطور کامل به تامین بودجه لازم برای نشر مجلات دانشگاهی میپردازد. در ایران، مجلات دانشگاهی با بودجه دانشگاههای کشور اداره میشوند که بالطبع میتوان از آن به “انتشار مجله با بودجه دولتی” تعبیر نمود. این بودجه هر ساله در ردیف بودجه عمومی دانشگاهها قرار گرفته و در عمل هزینه ای است که توسط دولت از بیت المال پرداخت میشود.
این “بدعت” در سایر کشورهای توسعه یافته وجود ندارد و تمامی مجلات معتبر در آن کشورها با بودجه های شخصی و یا خودگردان اداره میشوند. صرفنظر از صحیح یا اشتباه بودن سیاست “اقتصاد نشر وابسته به دولت” که حل آن نیازمند همت عالی مسوولین و برنامه ریزان کشور میباشند، در این نوشتار میخواهیم به نحوه حمایت دولت از نشریات دانشگاهی نگاهی گذرا داشته باشیم. دولتهای نهم و دهم طبق قانون توسعه در هر دو زمینه کمی و کیفی عملکرد مثبتی داشته اند. اما یکی از انتقادات جدی به سیاست حمایت مادی دولت از مجلات وارد میباشد و آن حمایت مستقیم دولت از مجلاتی بود که در یکی از بانکهای معتبر نمایه شده اند.
با روی کار آمدن دولت جدید، انتظار دانشگاهیان و بویژه سردبیران مجلات این است که در این سیاستهای تشویقی و مادی تجدید نظر اساسی صورت پذیرد. باید دید در دولت جدید حمایت های مادی صورت گرفته از نشریات به چه میزانی است و اصولا چه مجلاتی مورد حمایت قرار میگیرند؟
یکی از انتقادهای واضح در دولتهای قبلی حمایت مادی از نشریات نمایه شده و معتبر (در اصطلاح نشریات نمایه شده در نمایه های سطح یک) بوده است. سوال این است که آیا این سیاست اشتباه در این دولت نیز ادامه خواهد یافت؟! بدون شک حمایت از یک نشریه جدید و در آستانه شکوفایی بسیار مهمتر و حیاتی تر از نشریه ای است که در کتابچه بودجه دانشگاه خود ردیف بودجه دارد. مجله ای که در پابمد و یا ISI نمایه شده است باید بتواند با اتکا به همین توانمندی در اداره خودکفا و مستقل شود و نیاز به کمک اضافی از سایر منابع ندارد. شایسته است دست مجلات ضعیف تر گرفته شده و آنها را از مراحل سخت رشد و ارتقا کیفیت گذر داد. اگر ملاک موفقیت یک مجله علوم پزشکی نمایه شدن در پابمد باشد، لطفا به دقت به آمار مقایسه موفق شدن مجلات قدیمی و جدید در پابمد دقت نمایید: طبق آمار منتشره در گزارش نمایه سازی مجلات علوم پزشکی کشور در سال ۱۳۹۳ ، مجلات تازه تاسیس (کمتر از سه سال تاسیس) در پابمد ۳٫۷ برابر مجلات قدیمی (بیشتر از سه سال) نمایه شده اند. امیدواریم با درایت و تدبیر مسوولین فعلی وزارت بهداشت، نگرانی سردبیران مجلات در کمترین زمان مرتفع شوند.
نویسنده:
دکتر سیدمحمد میری
مدیر عامل،
انتشارات کوثر
دیدگاه‌های ثبت شده