ارزشیابی وزارت بهداشت در خصوص ESCI و محدودیتهای اخیر پابمد سنترال برای مجلات

پیرو موفقیت‌های اخیر حدود ۳۰ مجله ایرانی در نمایه شدن در پایگاه ESCI از موسسه تامسون رویترز (که از این تعداد ۱۳ مجله تحت پوشش انتشارات کوثر بودند) ، از جناب آقای دکتر پیام کبیری رئیس مرکز توسعه و هماهنگی و انتشارات علمی به عنوان بالاترین مرجع در وزارت بهداشت سوالاتی در خصوص پایگاه ESCI و مسایل پیرامون PubMed Central نمودیم که ضمن تشکر از ایشان، مشروح آن را در زیر مطالعه می‌فرمایید.


سوال: نظر رسمی وزارت بهداشت در خصوص ارزش ESCI چیست؟
پاسخ: به زودی نظر رسمی وزارت بهداشت در خصوص ارزش مقالات نمایه شده در ESCI از طریق ابلاغ رسمی به همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اعلام خواهد شد، اما در کل پایگاه ESCI از مجموعه WOS یا Web of Science  از سال ۲۰۱۵ میلادی شروع به کار نموده است و با پیگیری‌های صورت گرفته و مکاتبات به عمل آمده معاونت تحقیقات و فنآوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با شرکت Thomson Reuter برای نمایه‌سازی مجلات، امیدواریم بتوانیم با افزایش کیفیت مجلات ایرانی شاهد نمایه شدن تعداد بیشتری از مجلات علوم پزشکی کشور در نمایه نامه مذکور باشیم. لازمه این امر ارتقای سطح علمی مجلات و رفع اولیه تعدادی از اشکالات مجلات مانند عدم درج مسایل اخلاق در انتشار و یا ایراداتی در روند داوری Peer Review برخی مجلات میباشد که به مجلات نیز منعکس گردیده است.

سوال: آیا ثبت یک مقاله در ESCI از امتیاز معادل ISI در وزارت بهداشت برخوردار می‌گردد؟
پاسخ: ملاک نمایه شدن یک مقاله در یک بانک اطلاعاتی، امکان بازیابی و مشاهده مقاله مذکور در بانک اطلاعاتی مربوطه است. چنانچه مقالات مجلات مذکور در نمایه نامه ISI Web of Science Core Collection  جستجو و بازیابی شوند، طبعا می‌توانند امتیاز بانک اطلاعاتی مربوطه یعنی Web of Science را به دست آورند.

سوال: آیا دسترسی به بانک اطلاعاتی ESCI  در کشور وجود دارد؟
پاسخ: بله، این دسترسی برای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و در محیط ISI Web of Science‌ مورد اشتراک آن‌ها در کنسرسیوم  کشوری تامین منابع الکترونیک وزارت بهداشت برقرار شده است. همکاران دانشگاه‌ها می‌توانند از طریق شبکه اینترنت خود به بانک اطلاعاتی  ESCI دسترسی پیدا کنند. بر خلاف شایعات، عدم دسترسی به بانک مذکور، به علت مسایل تحریم نبوده است.

سوال: نظر شما در خصوص محدودیت‌های اخیر پابمد سنترال برای مجلات و ناشرین چیست؟
پاسخ: ما نیز همانند سایر دست‌اندکاران از محدودیت‌های اعمال شده از سوی PubMed Central مطلع شده‌ایم. مدتی است که روال داوری و پذیرش در این مجموعه تا حدود زیادی کُند و  سخت‌گیرانه‌تر شده است. البته به نظر می‌رسد علت اصلی آن نظارت و داوری دقیق علمی مجلات توسط این سامانه است. از سوی دیگر هجوم مجلات بی‌کیفیت از سوی برخی کشورهای منطقه برای ثبت در این مجموعه، در اِعمال محدودیت‌های آن تا حدی تاثیر گذار بوده است. مشکلات دیگری نیز پس از نشر مقالات در مجلات پذیرفته شده در این مجموعه بوجود آمده است که به تشدید روند بررسی دقیق مجلات توسط این آن‌ها، منجر شده است.

سوال: آیا وزارت بهداشت قصد راه اندازی پایگاه مشترک با ISI ندارد؟ به عنوان مثال نمونه روسی ISI رونمایی شده است.
پاسخ: این ایده به عنوان یک پرژوه کشوری بایستی مورد بررسی و امکان سنجی قرار گرفته و در صورت تصویب، با همکاری سایر بخش‌های علمی کشور، بررسی و پیگیری شود.