یک جعل تاثیرگذار که توسط ایرانیان اتفاق افتاد و موجب اصلاحات جدی در علم ژورنالیسم گردید

پدیده اسکم داوری به جعل داوری میگویند که برای اولین بار در دنیا پس از اتفاقات سال 2018 نیچر و ایران سر زبانها افتاد و موجب اصلاح جدی در دعوت داوران در هنگام سابمیت شد.

در این مقاله به علت و راه های پیشگیری از آن میپردازیم.


 

در سال 2018 از مجرای کمیته اخلاق در نشر به کلیه مجلات علمی دنیا پیشنهاد گردید که از این به بعد "پیشنهاد داور در هنگام سابمیت" را مورد ارزیابی جدی قرار دهند.

اما علت این توصیه چه بود؟

اتفاقات مجله Nature و فضاحت علمی برخی افراد متقلب در ایران، تصمیم گیران اخلاق در نشر را به این فکر انداخت که یک باگ بزرگ در داوری مقالات علمی وجود دارد. 

چند محقق نما در گروه مجلات نیچر با ایجاد ایمیلهای غیرواقعی خود را به نام داوران معروف و به نام علمی مطرح نموده بودند و سپس با داوری مثبت موجب پذیرش آن مقالات شده بودند. به همین راحتی از اعتماد عمومی سو استفاده و با جعل عناوین علمی، صدمه بزرگی به حیثیت علمی ایران و ایرانیان وارد نمودند. البته این اقدام آنها موجب گردید که در علم زورنالیسم تغییرات مهمی ایجاد شود. اما به چه قیمتی؟


به پدیده جعل داوری اسکم داور یا Peer-Review Scam اطلاق میشود. در این جعل، داور به صورت جعلی دعوت و نظر میدهد.

برای پیشگیری از اسکم داوران:

  1. پیشنهاد داور از سوی نویسنده باید کاملا محدود و انتخابی باشد.
  2. حتما داوران پیشنهادی توسط ارکید و یا پروفایل علمی بررسی شوند.
  3. داوران پیشنهادی حتما با ایمیل دانشگاهی معرفی شوند.

منبع:

https://www.nature.com/news/publishing-the-peer-review-scam-1.16400