جعبه ابزار کوپ برای مجلات علمی

این مطلب آموزشی با هدف آشنایی سردبیران و هیات تحریریه با این ابزار و از روی فایل اصلی آن که در این آدرس قابل مشاهده است خلاصه و به فارسی ترجمه شده است.

هدف و دامنه ابزار

ابزار اخلاقی COPE به عنوان یک منبع برای توسعه سیاست‌ها و فرآیندهای قوی تحریریه، مدیریت موثر مسائل اخلاقی و ترویج شفافیت و بهترین شیوه‌ها در نشر علمی است. این راهنما با شیوه‌های اصلی COPE و اصول شفافیت و بهترین شیوه‌ها در نشر علمی همسو است.

ماموریت COPE بر سه پایه استوار است:

1. حمایت: ارائه منابع و آموزش به اعضا.

2. رهبری: هدایت تفکر در مسائل اخلاق نشر.

3. صدا: فراهم کردن بستری بی‌طرف برای بحث درباره مسائل اخلاقی.

 فعالیت‌های کلیدی دفتر تحریریه

برای ایجاد یک دفتر تحریریه موفق و اخلاقی، COPE چهار فعالیت اصلی را تاکید می‌کند:

الف. راهنمایی برای نویسندگان

سردبیران باید دستورالعمل‌های شفافی برای نویسندگان تدوین کنند، از جمله:

• تعریف مشارکت نویسندگان و مسئولیت‌های آنها.

• اعلام تضاد منافع و رعایت اخلاق پژوهش.

• سیاست‌های اشتراک‌گذاری داده‌ها و مالکیت معنوی.

ب. راهنمایی برای داوران

دستورالعمل‌هایی برای داوران باید شامل موارد زیر باشد:

• انتخاب و آموزش داوران.

• ملاحظات اخلاقی مانند تضاد منافع و محرمانگی.

• شفافیت در فرآیند بررسی همتا.

ج. شناسایی نگرانی‌های اخلاقی

دفتر تحریریه باید مکانیسم‌هایی برای مدیریت:

• اتهامات سوءرفتار (مانند سرقت علمی، جعل داده‌ها).

• تضاد منافع.

• بحث‌های پس از انتشار و تصحیحات ارائه دهد.

د. پاسخگویی به تخلفات اخلاقی

پروتکل‌های شفافی برای رسیدگی به تخلفات توسط نویسندگان، داوران یا سردبیران لازم است، از جمله:

• بررسی بی‌طرفانه و محرمانه اتهامات.

• تماس با موسسات یا مجلات دیگر در صورت نیاز.

شیوه‌های اصلی COPE

COPE ده شیوه اصلی را برای انتشار اخلاقی تعریف کرده است:

1. اتهامات سوءرفتار: فرآیندهای روشن برای رسیدگی به اتهامات پیش و پس از انتشار.

2. نویسندگی و مشارکت: معیارهای شفاف برای نویسندگی.

3. شکایات و درخواست‌ها: مکانیسم‌هایی برای رسیدگی به شکایات درباره مجله یا کارکنان آن.

4. تضاد منافع: افشای تضاد منافع در همه سطوح.

5. داده‌ها و تکرارپذیری: سیاست‌هایی برای اشتراک داده‌ها و ثبت مطالعات.

6. نظارت اخلاقی: رعایت استانداردهای اخلاقی در تحقیقات انسانی و حیوانی.

7. مالکیت معنوی: جلوگیری از سرقت علمی و تعریف شفاف سیاست‌های کپی‌رایت.

8. مدیریت مجله: شفافیت در مدیریت و فرآیندهای مجله.

9. فرآیند داوری: مستندسازی واضح از مدل‌ها و فرآیندهای داوری.

10. تصحیحات پس از انتشار: مکانیسم‌هایی برای اصلاح یا بازپس‌گیری محتوای منتشر شده.

5. اصول شفافیت و بهترین شیوه‌ها

COPE با همکاری سازمان‌هایی مانند DOAJ و OASPA، 16 اصل شفافیت را در زمینه‌هایی مانند:

• مالکیت مجله، مدیریت وب‌سایت و برنامه زمان‌بندی انتشار.

• سیاست‌های اخلاقی در داوری همتا و دسترسی.

• شیوه‌های کسب‌وکار، از جمله هزینه‌های نویسندگان و تبلیغات تدوین کرده است.

منابع و ابزارهای COPE

COPE منابع متنوعی برای کمک به دفاتر تحریریه فراهم می‌کند:

• اسناد بحث در موضوعاتی مانند نویسندگی، تضاد منافع و داوری.

• نمودارهای جریان برای تصمیم‌گیری در مسائل اخلاقی.

• وبینارها و مطالعات موردی برای نشان دادن بهترین شیوه‌ها.

درخواست عضویت در COPE

برای عضویت در COPE، مجلات و ناشران باید نشان دهند:

• پایبندی به شیوه‌های اصلی COPE و اصول شفافیت.

• سیاست‌های شفاف در اخلاق نشر، نویسندگی و داوری.

• مستندسازی روشن از مدل‌های کسب‌وکار، مالکیت و اطلاعات تماس.

چالش‌های اخلاقی در مدیریت مجله

این ابزار بر اهمیت:

• شفافیت و اخلاق در تبلیغات و بازاریابی.

• تمایز واضح بین محتوای تحریریه و تبلیغات تاکید دارد.

رسیدگی به مسائل پس از انتشار

COPE توصیه می‌کند که مجلات:

• امکان بحث‌های پس از انتشار را فراهم کنند.

• مکانیسم‌هایی برای اصلاح، بازپس‌گیری یا اعلام نگرانی درباره محتوای منتشر شده داشته باشند.

حمایت از نشر اخلاقی در سطح جهانی

این ابزار مجلات را تشویق می‌کند به:

• ترویج تنوع، برابری و شمول در سیاست‌های تحریریه.

• اطمینان از دسترسی و نمایندگی در شیوه‌های نشر.

• بازنگری و به‌روزرسانی سیاست‌ها برای انعکاس استانداردهای اخلاقی در حال تحول.

نتیجه‌گیری

ابزار اخلاقی COPE یک منبع ضروری برای سردبیران و ناشرانی است که به دنبال حفظ بالاترین استانداردهای اخلاقی در نشر علمی هستند. با اجرای شیوه‌ها و اصول ذکر شده، مجلات می‌توانند یکپارچگی، شفافیت و اعتماد در انتشارات خود را تقویت کنند.