چگونه میتوان به DOI مجهز شد؟

سوالات متعددی برای استفاده از  DOI در مجلات وجود دارد که در این نوشتار به پاسخگویی برخی از آنها میپردازیم.


DOI یک رشته عدد است که بطور انحصاری به هر نوشته آنلاین تعلق میگیرد. این کد به یک لینک دایم اینترنتی بطور ابدی و فناناپذیر متصل میباشد. همیشه لینکهای شکسته بزرگترین عامل شکست علم سنجی میباشند. حل معضل لینکهای شکسته تنها و تنها با DOI امکانپذیر میباشد.DOI در حقیقت اثر انگشت مقاله یا نوشته آنلاین شماست. DOI میتواند بعنوان یک لینک ثابت و فناناپذیر، کلیه ارجاعات و بازدیدهای مربوط به یک مقاله را به کنترل خود درآورده و از هدر رفتن ارجاعات جلوگیری نماید. DOI با قابلیت تعریف تحت وب خود میتواند کلیه خطاهای انسانی در نگارش منابع را حذف نموده و موجب تجمیع همه ارجاعات گردد. DOI علاوه بر مقالات به کتب و کتابچه خلاصه مقالات نیز ارایه میگردد.

اهمیت منابع یک مقاله و ارتباط آن با علم سنجی

منابع یک مقاله مهمترین جزء یک مقاله و پایه اصلی Scientometrics میباشند. متاسفانه روشهای صحیح منبع نویسی در اکثر مجلات کشورمان رعایت نمیشود و این یعنی به هدر رفتن همه آن مقالاتی که بدون رعایت اصول صحیح منبع نویسی منتشر میشوند. قدم اول در افزایش ارجاعات به مقالات و همچنین افزایش نفوذ (Impact Factor) مجلات کشور رعایت الگوی صحیح منبع نویسی میباشد که باید توسط هر مجله انجام شود.

چگونه به DOIمجهز شویم؟

DOI محصول انجمن بین اللمی DOI میباشد که از سوی این انجمن به هر مطلب آنلاین تعلق میگیرد. برای خرید و استفاده از DOI باید به یکی از نمایندگان آن مراجعه نمود. شرکت Crossref یکی از بزرگترین نمایندگان فروش (Reseller) این انجمن میباشد. متاسفانه بدلیل تحریمهای یک جانبه آمریکا فروش این خدمت به ایرانیان ممنوع بوده و مشمول قوانین تحریم میباشد.

چرا مجلات به DOI علاقه دارند؟

مجلات به دلایل ذیل نیاز حیاتی به DOI دارند:

 

  • برای داشتن شناسه دایمی به همه مقالات خود
  • برای جذب ترافیک بیشتر به مقالات
  • برای تبدیل منابع به ابرلینک یا Hyperlink
  • برای جذب CITEDBY در منابع
  • برای مشارکت بیشتر با دیتابانکهای علمی و تبادل منابع

 

مورد زیر یک مثال از DOI یک مقاله علمی در یک مجله است:

http://dx.doi.org/10.5812/aapm.3551

چگونه میتوان از این سرویس در مجله خود استفاده نمود؟

 

  • به خانواده Crossref بپیوندید.
  • مقاله خود را بطور HTML full text آنلاین منتشر نمایید.
  • کلیه منابع موجود در مقاله خود را با استاندارد درخواستی CROSSREF بازنویسی نمایید.
  • Metadata منابع هر مقاله در Crossref با فرمت XML مناسب دپوزیت شود.
  • پس از ارایه درخواست DOI مربوطه اخذ گردد.
  • DOI مربوطه در response page وب سایت در اختیار خوانندگان قرار بگیرد.
  • منابع بازنویسی شده و استاندارد در صفحه مربوطه در اختیار عموم قرار بگیرد.

 

DOI چگونه خوانده میشود؟

این کد دارای سه بخش استاندارد است که به ترتیب بیانگر محل ذخیره همه مقالات، کد ناشر و کد مجله و مقاله مربوطه میباشد.

آیا DOI توسط هر وب سایتی قابلیت اجرا و بازخوانی را دارد؟

خیر، DOI باید توسط ارتباط وب سایت مجله با بانک اطلاعاتی کراس رف از طریق XML و متادیتا مربوطه صورت پذیرد. نمونه ای از متادیتا لازم برای درخواست DOI به صورت ذیل میباشد. لذا امکانات وب سایت مجلات باید این قابلیت را فراهم سازد. در حال حاضر OJS یا Open Journal System فاید این توانایی است.