لزوم وجود ادیتور آماری در مجلات ایرانی

مقالات اخیر چاپ شده در دو مجله ی Science و Nature درخصوص کیفیت مقالات ایرانی و آمار مقالات ایرانی که توسط دو ناشر معتبر دنیا، پس از چاپ حذف شده اند، ما را وادار به بررسی علل و ایجاد راهکارهایی برای برطرف نمودن این مشکل نمود (۱ و ۲).


در این بررسی ها، دلایل حذف مقالات ایرانی، سرقت ادبی (Plagiarism)، داوری ساختگی (Fake)، تغییر در نام نویسندگان و دستکاری اطلاعات و آنالیز آماری بوده است.
لذا در پژوهشی، به بررسی چند مقاله ی چاپ شده در مجلات ایرانی، که در نتایج آن‌ها، سطح معنی‌داری (P-value) بصورت کمتر از ۰٫۰۰۱ یا کمتر از ۰٫۰۵ گزارش شده بود، پرداختیم. در این پژوهش سعی شد با کمک روش های آماری بازسازی دیتای خام (مانند Weight cases)، به بررسی صحت اطلاعات آن‌ها بپردازیم. نتایج نشان داد که تعداد قابل توجهی از این P-value ها، با عدد ذکر شده در مقاله همخوانی ندارد و حتی در تعدادی از موارد که عدد P-value کمتر از ۰٫۰۰۱ بیان شده بود، آنالیزهای مجدد نشانگر عدم وجود ارتباط معنی‌دار بین دو متغیر بود. اما از آنجایی که انتشار نتایج حاصل از این مطالعه ممکن است به ضرر کشور عزیزمان باشد، از انتشار آن خودداری کرده و صرفا به نوشتن مطلبی به زبان فارسی در وبسایت سای‌نیوز بسنده کردیم.
اما این مشکلات مختص کشور ایران نبوده و دامن گیر بقیه ی کشورها نیز می باشد. تعدادی از مراکز در نقاط مختلف دنیا، درحال طراحی نرم افزاری برای بررسی صحت نتایج مقالات و هرگونه دستکاری در اطلاعات (Data fabrication) می‌باشد (۳). با اینکه هدف اصلی طراحی این نرم افزار، کمک به ادیتورهای مجلات، برای بررسی صحت نتایج در مقالات ارسالی است، ولی از این نرم‌افزار می‌توان برای بررسی صحت نتایج در مقالات منتشرشده نیز استفاده نمود.
ازطرفی، بدلیل حساسیت های ایجاد شده درخصوص مقالات ایرانی، احتمال بررسی مجدد نتایج مقالات ایرانی، بسیار بالا می باشد. تمامی مجلات، یک تکنیکال ادیتور دارند، که مقالات ارسالی به مجله را ازنظر رعایت دستورالعمل نویسندگان (Instruction) و همچنین وجود سرقت ادبی، بررسی می نمایند. این بررسی ها، قبل از ورود مقاله به داوری انجام می شود. به نظر می رسد، اضافه نمودن یک ادیتور آماریست به مجلات، که صحت نتایج مقالات ارسالی را قبل از ورود به داوری کنترل نماید، برای مجلات هزینه ی زیادی نداشته باشد. انجام این کار، مصداق کامل “حاسِبُوا اَنْفُسَکُم قبلَ اَن تُحاسَبُوا” می باشد و تا حدی این مشکل را مرتفع می نماید.