به منظور بررسی تحلیلی توسط عموم دانشگاهیان کشور، پس از انتشار ارقام بودجه طرحهای مصوب نیماد، این اطلاعات به صورت فایل اکسل در اختیار همه علاقمندان قرار میگیرد. لازم به توضیح است که این اطلاعات از سایت رسمی نیماد برداشته شده است. در تهیه فایل اکسل مواردیکه رقم خاصی برای بودجه آنها ذکر نشده بود، حذف شده اند. همه مواردیکه رقم بودجه آنها خالی است از موارد مبهم در سایت مذکور میباشد.

در بین دریافت کنندگان گرنت های پژوهشی نام سه موسسه خارجی نیز به چشم میخورد که البته همگی محققان ارشد این طرحها از پژوهشگران ایرانی میباشند.

اطلاعات مذکور از سایت نیماد استخراج شده اند و مسوولیت صحت آن بر عهده آن سایت میباشد. از این موسسات دو موسسه در آمریکا و یک موسسه در فرانسه میباشند.

به مدت حدود 6 سال (92 الی 97) معاون تحقیقات وفناوری وزارت بهداشت سهامدار و رییس هیات مدیره یک شرکت دارویی به نام روژان دارو بوده و حتی داروی سووداک تولیدی آنها با کمک رانت موفق به حذف حداقل دو خط تولید مشابه در کشور و انحصار گردیده است. قیمت دوره درمان با داروی سووداک ابتدا 7.5 میلیون تومان بود در حالیکه بقیه داروها 1.5 تا 2 میلیون تومان بود. سود سرشار فروش انحصاری و تبلیغات گسترده ای که از کانال های وابسته به معاونت تحقیقات و فناوری انجام شده چگونه محاسبه و حسابرسی خواهند شد؟ آیا این اقدام معاون وزیر قانونی و از نظر اخلاق در پژوهش مقبول است؟ آیا سه مقاله ای که ایشان و تیم تحقیقاتی (بدون ذکر تضاد منافع در سهامداری رضا ملکزاده) نوشته و منتشرکرده اند از نظر قانونی مجاز میباشند یا می بایست کمیته اخلاق تحت امر همان معاونت(!) اقدام به برخورد قانونی با متخلفان نماید؟

 بررسی آماری بودجه منتشر شده توسط نیماد نشان میدهد که 76 درصد بودجه پژوهشی در  فاصله سالهای 94 الی 98 حاکی از آن است که از مجموع حدود 90 میلیارد تومان بودجه پژوهشی 29 درصد آن یعنی حدود 30 میلیارد تومان به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص یافته شده است. در این آمار کمترین میزان بودجه به دانشگاههای علوم پزشکی بیرجند، زابل، جهرم، ساوه، سمنان، تربیت حیدریه و همدان هر کدام با حدود 30 میلیون تومان اختصاص یافته است. این آمار از سایت رسمی موسسه نیماد استخراج شده و مسوولیت آن به عهده آنها میباشد. عدالت در توزیع بودجه های پژوهشی یکی از موانع رفع محرومیت در اقصی نقاط کشورمان میباشد.

بدنبال پیگیری و خواست جمعی از دانشگاهیان برای برقراری عدالت در توزیع بودجه های نیماد که در خبر ایسنا هم به عنوان یکی از خواسته های جامعه دانشگاهی مطرح شده بود ، و پس از گذشت 6 سال برای اولین بار در شب گذشته بودجه طرحهای نیماد در سایت آن قرار داده شد. البته قبل از این اقدام، "روابط عمومی معاونت تحقیقات" مدعی شده بود که "شفافیت نیماد 100% است و همه 85 میلیون ایرانی قادر به دیدن آنها هستند". از زمان تاسیس نیماد (حدود 6 سال پیش) تاکنون هیچ رقمی از بودجه در سایت آن سازمان درج نشده بود. ولی متعاقب پیگیری دانشگاهیان، مسوولین سایت به دانشگاهیان لطف(!) نموده و پس از مدتها مردم را لایق دانستن این بودجه ها دانستند. اما با وجود مشخص شدن نام مجری در آن سامانه، هنوز مشحص نیست که این بودجه ها به کدام افراد اصلی رسیده است. به نظر میرسد حالا بهترین زمان برای آنالیز بودجه های پرداخت شده به دانشگاههاست تا عدالت در توزیع بودجه ها بر همگان روشن شود.

تحریریه سای نیوز جهت احترام به محققین طرحهای مذکور و خوانندگان گرامی پاسخ رسیده به یکی از مقالات منتشره را عینا و بدون تغییر منتشر میکند.

در مجموع از کل 30 میلیارد تومان که از نیماد به به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص داده شده است، مبلغ 6 میلیارد تومان به اعضا مرکز تحقیقات بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران (به ریاست دکتر رضا ملکزاده) ، 8 و نیم میلیارد تومان نیز به اعضا مرکز دکتر باقر لاریجانی و وابستگان علمی وی و3 و نیم میلیارد تومان به مرکز تحقیقات روانپزشکی و وابستگان علمی آقای دکتر شاهین آخوندزاده تخصیص یافته است.

بعد از شروع نیمه و ناقص شفافیت در نیماد (پس از 6 سال)، اکنون نوبت به مرکز دولتی مشابه دیگری در معاونت آموزش وزارت بهداشت به نام "مرکز نصر" است تا با ارایه آمار مالی، بودجه های طرحهای تحقیقاتی خود را بطور شفاف برای همه دانشگاهیان روشن نماید. به نمایندگی از جمعی از دانشگاهیان کشور از آقای دکتر حقدوست - معاون جدید آموزش - درخواست میکنیم تا در اولین گام مهم، کلیه طرحهای مصوب مرکز نصر را به همراه نام مجری و نام همکاران و مراکزی که از این بودجه ها منتفع شده اند، در سایت رسمی آن مرکز اعلام نماید. 
 

پیرو موضوعات هفته گذشته در خصوص نیماد، دکتر کاوس باسمنجی  سوالاتی را در مورد اساسنامه و ارکان نیماد مطرح نموده است که آنها را بازنشر میدهیم.  سوال اول: چرا «روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت» پاسخ نقد سیدموید علویان را بر عملکرد نیماد داده؟ سوال دوم: ​​​​​​​کجاست مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر اجازه تاسیس «موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی» ؟ سوال سوم: آیا سیدموید علویان تا کنون اساسنامه نیماد  را نخوانده که از وزیر بهداشت، واکاوی عملکرد نیماد را مطالبه می کند؟ سوال چهارم: ​​​​​​​رییس بعدی نیماد که خواهد بود؟ ​​​​​​​می توان انتظار داشت سمت ریاست نیماد - علی الدوام و مادام العمر - در کف با کفایت رضا ملکزاده باقی بماند.

در بین طرحهای نیماد (مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور) طرحهایی وجود دارند که مجریان آنها با یکدیگر و یا با برخی مسوولین وزارت بهداشت رابطه فامیلی و یا غیرعلمی دارند. 

هدف از معرفی این طرحها و افراد ، زیرسوال بردن فعالیتهای علمی آنها نمیباشد. هدف ما آشنایی موارد احتمالی Conflict of Interest یا تضاد منافع در طرحهای ملی است. بهتر بود که هر طرح دارای شناسنامه ای بود که در آن نام همه همکاران طرح ها و تضاد منافع آنها نوشته می شد. امیدواریم مسوولین نیماد با بیان صحیح موارد احتمالی تضاد منافع در بین مجریان، شفافیت بیشتری در بیان بودجه های پژوهشی ایجاد نمایند. مجریان این چند طرح نمونه دارای روابطی با رییس دانشگاه علوم پزشکی گلستان، رییس کمیته اخلاق وزارت بهداشت و وزیر قبلی بهداشت میباشند. 

در بررسی بودجه 94 میلیارد تومانی نیماد که در سایت نیماد درج شده است، یک سوم کل بودجه نیماد (معادل حدود 30 میلیارد تومان) تنها به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص داده شده است.  این در حالیست که سهم برخی دانشگاههای علوم پزشکی کشور مانند بیرجند، زابل، جهرم، ساوه، سمنان، تربیت حیدریه و همدان هر کدام با حدود 30 میلیون تومان است. معاون تحقیقات و فناوری در پاسخ به رادیو سلامت علت این "عدم تناسب" را "عدم درخواست طرح از سوی دانشگاهیان" مطرح نمودند. آیا به درستی از دانشگاههای دیگر طرح به تعداد کافی به نیماد نرسیده است؟ مسوولین آن دانشگاهها راهنمایی کنند.

عطف به انتشار مطالب کذب از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص انتشارات کوثر در مورخه 10 دی ماه در خبرگزاری ایسنا، توجه دانشگاهیان محترم را به این نکته اساسی جلب میکنیم که گوینده آن خبر جایی به نام "روابط عمومی معاونت تحقیقات" بوده که طبق وب سایت معاونت وجود تعریف شده ندارد. اما سوالاتی مهمتر: آیا معاونت تحقیقات و فناوری در خصوص 58 مقاله رترکت شده  به انتشارات نیچر پاسخ داد؟ از آن تاریخ تا امروز، آیا معاونت تحقیقات وزارت بهداشت به عنوان متولی و مسوول پژوهش کشور از بانیان اصلی این تقلب شکایت کرد؟ آیا علت اصلی این فجایع در پژوهش کشور ریشه در عدم مبارزه صحیح با گروههای غیرقانونی مقاله نویسی و پایان نامه نویسی در دانشگاههای کشور ندارد؟  آیا وزارت بهداشت نباید درمقام دفاع از مجلاتی که از دانشگاههای مختلف و ناشران محتلف در دو سال اخیر به بهانه های مختلفی از نمایه سازها معلق شده اند، حتی یک نامه دفاعیه میزد و از حقوق آنها دفاع میکرد؟ وظیفه معاونت در برابر این حملات چیست؟

نیماد از روز تولدش در سال 1394 تا چند روز پیش که اطلاعات کلی طرح‌های پژوهشی‌اش را منتشر کرد، 429 طرح مصوب کرده، برای آنها جمعاً 93.5 میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده و میانگین اعتبار تعیین شده برای هر پروژه 218 میلیون تومان بوده. این، آخر داستان نیست. جدولی که این زیر گذاشته‌ام، صفحه 343 پیوست چهارم قانون بودجه سالانه کل کشور است برای سال 1397. جدول بالا، خیلی ساده، به ما می‌گوید که نیماد باید در سال 1397، 45.4 میلیارد تومان از دولت پول می‌گرفت و صرف اجرای 268 پروژه پژوهشی می‌کرد. ملاحظه می‌فرمایید اعتباری که نیماد به طرح‌های پژوهشی اختصاص داده، از زمین تا آسمان با بودجه مصوب فرق دارد – آن هم نه یک ذرّه و دو ذرّه بلکه چندین خروار. سرجمع بودجه‌های سنواتی نیماد در این پنج سال 240.7 میلیارد تومان بوده ولی کلاً 93.5 میلیارد تومان آن را به پروژه‌های تحقیقاتی تخصیص داده. از مجموع 429 پروژه نیماد، 130 تای آنها باید تا روز بیستم دی‌ماه امسال پیشرفت صددرصدی نشان می‌دادند و در گزارش عملکرد نیماد، پایان یافته تلقی می‌شدند....

آیا بودجه نیماد واقعا در سال 30 میلیارد تومان است ؟ ارقام منتشره در سازمان برنامه و بودجه حاکی از آن است که غیر از بودجه های پژوهشی سالیانه دانشگاهها، هر سال مبلغ 360 میلیارد تومان در اختیار معاون تحقیقات و فناوری است.

تا همین چند ماه پیش مسوولین پژوهش و آموزش پزشکی کشور، تحریم نویسندگان ایرانی به دلیل "ایرانی" بودن را "رد" میکردند. اما دیگر تشت رسوایی از روی بام افتاده و خودشان در مقام اذعان برآمده اند. دیگر مسوولی، این تحریم های ظالمانه را انکار نمیکند. حالا دیگر افراد بیشماری از نویسندگان و اعضا هیات علمی در هر دانشگاه و مرکز تحقیقاتی،  با دلیل واهی "ایرانی" بودن مقاله اشان "Fast Reject" شده است. سوال اصلی این است: آیا مسوولین ما در خواب بودند یا خود را به خواب غفلت زده بودند؟ آیا اصرار به انتشار در مجلات خارجی،خدمت به توسعه علم و ارتقا کیفیت است یا خیانت به تک تک افرادیکه کمرشان در زیر بار فشار تحریمهای ظالمانه خم شده است؟ قبلا به تقصیل و با ذکر جزییات از نمونه های تحریم نویسندگان صحبت کرده ایم. حتی راهکارهای مناسبی هم برای مبارزه با این شرایط ناعادلانه مطرح کردیم: "اهمیت تقویت مجلات ایرانی" و "لزوم تغییر معیارهای ارزشیابی هیات علمی و دانشجویان". اما هنوز شاهد اتفاقی در عمل نبوده ایم. آیا مسوولین ارشد آموزش و پژوهش کشور امور مهمتری دارند که تاکنون اقدامی نکرده اند؟  ​​​​​​​تاوان زمانی که یک دانشجو یا هیات علمی برای انتشار مقاله در مجلات خارجی میکند را چه کسی پرداخت میکند؟ آیا با تغییر ارزشیابی از مجلات خارجی به مجلات با کیفیت ایرانی، مجلات ایرانی تقویت نمیشوند؟