نویسنده مهمان کیست؟
نویسنده مهمان یا افتخاری (Guest Author) کسی است که اسمش به عنوان مولف یک مقاله درج میشود، اما شرایط استاندارد مولف بودن را ندارد.
فهرست مطالب
- مقدمه
- نویسنده مهمان کیست؟
- نقش نویسندگان مهمان در مقالات علمی
- تفاوت نویسنده اصلی و نویسنده مهمان
- نویسنده میهمان چه خطراتی برای پیشرفت علم دارد؟
مقدمه
سردبيران نمي توانند براي هر مقاله ای كه در دفتر مجله ثبت می گردد ليست نويسندگان يا مشاركت كنندگان را كنترل ونظارت كنند اما امكان دارد گاهي اوقات مشكوك شوند كه ليست نويسندگان كامل نيست و يا شامل افرادي است كه استحقاق نويسنده بودن را ندارند (مانند نويسنده مهمان يا افتخاری). اغلب مجلات برای پیشگیری از مشکلات احتمالی در این خصوص، از نویسندگان میخواهند تا نقش و سهم هر یک از افراد در تدوین مقاله را به روشنی در هنگام ارسال مقاله به مجله ذکر نمایند. امروز در آرتیکل ایکس به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
نویسنده مهمان کیست؟
نویسنده مهمان یا افتخاری (Guest Author) کسی است که اسمش به عنوان مولف یک مقاله درج میشود، اما شرایط استاندارد مولف بودن را ندارد. این شخص معمولاً مشارکت کمتری در تحقیق یا نوشتار مقاله داشته‌است و گاهی به عنوان نویسنده مهمان در مقاله ذکر میشود به دلیل تأثیرگذارتر بودن در تحقیق یا به دلیل مقدار کمتری از کار مشارکتی در مقاله.
نام نویسنده مهمان ممکن است در مقاله درج شود، و این بستگی به سیاست مجله و توافقات نویسندگان مقاله دارد. اگر نویسندگان تصمیم به درج نام نویسنده مهمان در مقاله گرفته‌اند، نام او در لیست نویسندگان مقاله آمده و معمولاً با عبارتی مشابه "نویسنده مهمان" یا "نویسنده همکار" معرفی میشود. این کار معمولاً به منظور اعطای اهمیت به نقش و مشارکت این فرد در تحقیق و نوشتار انجام میشود.
اگرچه نام نویسنده مهمان در مقاله ذکر میشود، اما باید توجه داشته باشیم که این نوع نویسندگی ممکن است در برخی مجلات و در برخی حوزه‌های تحقیقاتی مورد قبول نباشد و به توافقات ویژه نویسندگان مقاله بستگی داشته باشد. برای اطلاع دقیق تر، همیشه به سیاست‌ها و الزامات نویسندگی مجله مورد نظر مراجعه کنید و در صورت لزوم با ویراستار یا سردبیر مجله تماس بگیرید.
نقش نویسندگان مهمان در مقالات علمی
با استفاده از شرايط اعلام شده توسط ICMJE براي مقالات تحقيقاتي كساني كه صرفا در نوشتن مقالات پزشكي كمك مي كنند معمولا به عنوان مولف شناخته نمي شوند اما همكاري آنها بايستي در قسمت تقدير و تشكر مقاله درج گردد. مولف مهمان يا افتخاری شخصي است كه اسمش به عنوان مولف ذكر ميگردد ولي شرايط استاندارد مولف بودن را ندارد. اين گونه نويسندگان بر خلاف آنكه اندكي يا هيچ همكاري در تحقيق يا نشر مقاله نداشته اند معمولا به اين دليل نامشان اضافه مي گردد كه ليست نويسندگان تاثير گذارتر به نظر آيد.
بیشتر بخوانید: آیا کلونینگ یا کپی کاری در تصاویر علمی جعل محسوب میگردد؟
ممکن است توافق در مورد اینکه چه کسانی در فهرست نویسندگان مقاله باید ذکر شوند وجود نداشته باشد. ولی در حالت کلی نویسنده واقعی به کسی گفته میشود که در تمامی فرایندهای یک مقاله از ایده پردازی و پروپوزال نویسی و جمع آوری داده ها تا آنالیز یافته ها و نگارش پیش نویس آن مشارکت واقعی داشته باشد. بنابراین کسی که مقاله را ویرایش میکند یا صرفا پیش نویس را تهیه میکند نباید به عنوان نویسنده شناخته شود و در اسامی نویسندگان مقالات درج شود. همچنین کسانی که بر گروه پژوهشی نظارت میکنند (نظیر روسای سازمانها و مراکز تحقیقاتی) معیارهای نویسندگی را ندارند. شایسته است اسامی چنین افرادی در قسمت سپاسگذاری مقاله ذکر شود.
تفاوت نویسنده اصلی و نویسنده مهمان
تفاوت بین نویسنده اصلی و نویسنده مهمان در مقالات علمی و پژوهشی امری مهم و حیاتی است که در فرآیند نگارش و انتشار مقالات مورد توجه قرار می‌گیرد. این تفاوت‌ها بر اساس نقش و مسئولیت‌های هر کدام از این دو نوع نویسنده در ایجاد مقاله و ارتباط با اثرات آنها تعیین میشود. در زیر به برخی از تفاوت‌های مهم بین نویسنده اصلی و نویسنده مهمان اشاره میشود:
نویسنده اصلی:
نویسنده اصلی عموماً مسئولیت اصلی نگارش مقاله را برعهده دارد و در فرآیند تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل، و نگارش مقاله فعالیت میکند.
او اغلب دارای تخصص و دانش علمی در زمینه موضوع مقاله است و تاثیر اصلی در ایجاد محتوای علمی دارد.
نام او به عنوان نویسنده اصلی در بالای مقاله درج میشود و وی به عنوان مسئولیت معنوی مقاله شناخته میشود.
نویسنده مهمان:
نویسنده مهمان یک فرد یا نفراتی هستند که معمولاً برای کمک به ارتقاء کیفیت مقاله به مشارکت در نگارش آن دعوت می‌شوند.
نویسندگان مهمان ممکن است به عنوان مشاوران یا تخصص‌های خاصی در زمینه‌هایی مشخص در مقاله دعوت شوند و وظیفه‌ای خاص در اصلاح، تصحیح یا افزودن به مقاله دارند.
نام نویسنده مهمان نیز در بالای مقاله درج میشود، اما معمولاً با یک علامت خاص یا توضیح مثل "با مشارکت" یا "ویراستاری توسط" نمایان میشود.
نویسنده مهمان معمولاً در ایجاد محتوای اصلی مقاله دخالت کمتری دارد و بیشتر وظیفه تصحیح املایی، گرامری و اصلاحات فنی و یا ویرایش انگلیسی مقاله را دارد.
بیشتر بخوانید: آیا نویسندگان ایرانی از مدت داوری مقاله خود رضایت دارند؟
تاثیر در ارتقاء مقاله:
نویسنده اصلی، اصلی‌ترین نقش در تولید علمی مقاله ایفا میکند و تاثیر اصلی بر روی کیفیت و محتوای علمی آن دارد.
نویسنده مهمان تاثیر کمتری در محتوای علمی دارد و تا حد زیادی در تصحیح‌های فنی مطلب مشارکت میکند.
اختیارات حقوقی:
نویسنده اصلی دارای حقوق مالکیت معنوی اصلی بر روی مقاله است و به عنوان نویسنده اصلی شناخته میشود.
نویسنده مهمان معمولاً حقوق مالکیت معنوی کمتری بر روی مقاله دارد و تنها در انتشار به عنوان نویسنده مهمان شناخته میشود.
تفاوت‌های بین نویسنده اصلی و نویسنده مهمان از اهمیت زیادی برای تشخیص مسئولیت‌ها و حقوق مالکیت معنوی در مقالات علمی برخوردارند. برای جلب نظر نویسنده مهمان به عنوان یک مشاور ماهر در زمینه‌های مشخص و تخصصی، نویسنده اصلی باید از این تفاوت‌ها و نقش‌های مختلف آگاه باشد.
نویسنده میهمان چه خطراتی برای پیشرفت علم دارد؟
یکی از آفات شایع اخلاق در نشر در بحث مشکلات حق تالیف Authorship Issues نویسنده افتخاری یا Guest Author و یا Honorary می باشد. این نوع نویسندگان هیچ رابطه منطقی علمی و کاری با مقاله نداشته و تنها با هدف پرستیژ یا افزایش شانس چاپ مقاله وارد نویسندگان می شوند.
بیشتر افراد ذیل از مزایای ضداخلاق در نشر این نوع نویسنده سوء استفاده می کنند :
۱) رئیس دپارتمان
۲) داوران مجلات معتبر
۳) سوپروایزرهای دانشجویان
راه مبارزه با نویسنده میهمان یا Guest Author چیست؟
۱) از زمان شروع تحقیق پروپوزال مکتوب با ذکر نویسندگان داشته باشید.
۲) در صورت مشاهده به کمیته اخلاق در نشر ناشر و یا دانشگاه گزارش دهید.
۳) در بخش Author Contribution نقش آنها را ذکر نمایید.
واژگان کلیدی