مدیرعامل انتشارات کوثر در مصاحبه با ایسنا
ریشه اصلی گسترش فساد در پژوهش علوم پزشکی کشور ، مستقل نبودن کمیته اخلاق در نشر کشور و نداشتن ضمانت اجرایی این نهاد است | این نهاد بهتر است در قوه قضاییه ایجاد شود
پیرو گزارش اخیر نیچر در مورد تقلب سیستماتیک در برخی از کشورها از جمله ایران، واحد علمی ایسنا یک سلسله مصاحبه با برخی افراد صاحب نظر در موضوع پژوهش در علوم پزشکی کشور انجام داد. در همین راستا، دکتر سید محمد میری (مدیر عامل انتشارات کوثر) ضمن تایید این گزارش در ایران، یکی از دلایل مهم را عدم استقلال سازمان ناظر بر اخلاق در پژوهش کشور میداند. به نظر وی، گزارش نیچر درباره‌ی ایران مغرضانه نوشته نشده و مبتنی بر شواهد است و حتی در این گزارش از ایران صرفا نوک قله‌ی کوه یخ نشان داده شده است. ایشان بیان نموده است که: "ما مقاله‌ای که بتواند به طور دقیق درصد فساد در پژوهش و نشر ایران را مشخص کند نداریم. علت این امر آن است که سیستم پژوهش و تحقیقات وابسته به دولت است و از آن جایی که دولت، تمایلی به بیان حقایق مربوط به فساد در پژوهش و نشر ندارد پس اجازه‌ی تحقیقات درست و صادقانه به بررسی فساد را نمی‌دهد." وی معتقد است بهتر است نهاد ناظر بر اخلاق در نشر، زیرمجموعه قوه قضاییه باشد تا هم مستقل از دولت بوده و هم تصمیمات کارشناسی آن لازم الاجرا و بازدارنده باشد.
وی افزود: ما در کشور، مشکل ساختار داریم. یعنی مرجع رسیدگی به مشکلات فساد اخلاق در پژوهش در ایران متفاوت با سایر نقاط دنیا است. در ایران، این نهاد، زیرمجموعه‌ای از دانشگاه‌ها و یا زیرمجموعه‌ای از وزارتخانه‌های علوم و بهداشت است که این خود، عامل فساد واقعی و رانت اصلی است زیرا در همه جای دنیا به جز ایران، مرجع قضایی و انتظامی رسیدگی به اخلاق در پژوهش، جایی خارج از آن دانشگاه و آن وزارتخانه است. بنابراین ساختار رسیدگی به این مسائل ایراد دارد. بدون استقلال این نهادهای قانونی، هیچ‌گاه نمی‌توانیم به حداقل استانداردهای دنیا در عرصه پژوهش دست یابیم.
مدیرعامل انتشارات کوثر با طرح این پرسش که «چطور انتظار داریم همان عضو هیئت علمی که در کمیته اخلاق در نشر سمتی دارد، به تخلف خود و یا همکارش درست رسیدگی کند؟» گفت: ما باید مانند کمیته‌ها و دادگاه‌های انتظامی که برای پزشکان در کشور داریم نهادهایی مستقل از وزارتخانه‌های علوم و بهداشت برای رسیدگی به وضعیت اخلاق در پژوهش داشته باشیم. اگر رئیس یک دانشگاه تخلف پژوهشی میکند اولین جایی که قرار است به آن رسیدگی کند کمیته‌‌ی اخلاق در نشر آن دانشگاه است که زیرمجموعه وی محسوب می‌شود. وقتی معاون تحقیقات و فناوری یا معاون آموزشی وزیر بهداشت یا حتی خود شخص وزیر در کشوری مانند ژاپن تخلف پژوهشی کوچکی میکند، هم عذرخواهی میکند هم مجبور به استعفا می‌شود. در کشور ما مکررا موارد تخلف در اخلاق پژوهش و نشر از معاونین وزرا، وزیر و روسای دانشگاه‌ها دیده شده است. در همین یک سال اخیر چندین مورد تخلف پژوهشی از افراد صاحب منصب وجود داشته است که رسیدگی به آن صورت نگرفته است به این دلیل که مسئولان رسیدگی به این تخلف‌ها، زیرمجموعه‌ی این افراد صاحب منصب بودند.
- لینک مصاحبه کامل با ایسنا: https://www.isna.ir/news/1400022416794/
- لینک خبر ایسنا در مورد گزارش اخیر نیچر: https://www.isna.ir/news/1400011103886/
دیدگاه‌های ثبت شده