در هنگام سابمیت مقاله خود تنها از کد اخلاق مطالعه خودتان استفاده کنید

فهرست مطالب

1. مقدمه
2. کد اخلاق چیست؟
3. وظیفه بررسی کد اخلاق در یک مجله بر عهده کیست؟
4. ارسال کد اخلاق اشتباه ممکن است باعث withdraw و یا retract یک مقاله شود.
5. درج کد اخلاق پژوهش در مجلات انتشارات بریفلندز
6. یک نمونه واقعی از رترکت مقاله به دلیل درج اشتباه کد اخلاق

مقدمه

چند وقتی است که درج کد اخلاق در مقالات دانشگاهی دنیا اجباری شده است. در کشور ما نیز به همت مسوولان کمیته اخلاق در پژوهش وزارتین علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد، امکان مشاهده کدهای اخلاق در پژوهش در همه دانشگاههای کشور ایجاد شده است. لذا درج کد اخلاق در پژوهش برای انتشار هر مقاله بسیار مهم و جزو موارد الزامی میباشد.

کد اخلاق چیست؟

یک شناسه دیجیتال و معتبر است که پس از طرح پروپوزال طرح پژوهشی در شورای مربوطه به یک تحقیق تعلق میگیرد. در یک طرح پژوهشی کلیه الزامات اخلاق در پژوهش می بایست طبق معاهدات ملی و بین المللی رعایت گردد. تشخیص این امر بر عهده شورای مربوطه میباشد.

بیشتر بخوانید: آیا ما مجاز به افزودن هوش مصنوعی به عنوان یکی از نویسندگان مقاله خود هستیم؟

وظیفه بررسی کد اخلاق در یک مجله بر عهده کیست؟

۱- طبق پروتکل های داوری مندرج در مجلات، وظیفه کنترل این مهم بر عهده داوران محترم و در هنگام داوری یا (peer review) یک مقاله است.

۲- سردبیران محترم نیز می بایست در ابتدای ورود مقاله (screening) و یا در هنگام ارسال مقاله برای ناشر، وجود کد اخلاق را شخصا چک نمایند.

توضیح: در صورت عدم وجود کد و یا نامعتبر بودن آن، لازم است تا سردبیر، مقاله را در هر وضعیتی ابتدا متوقف یا On Hold نموده و سپس با مهلت مشخص به نویسنده فرصت اصلاح بدهد. در صورت عدم ارایه، سردبیر طبق قانون میتواند (بسته به وضعیت مقاله) مقاله مذکور را ریجکت (reject)، ویتدراو (withdraw) و یا ریترکت (retract) نماید.

ارسال کد اخلاق اشتباه ممکن است باعث withdraw و یا retract یک مقاله شود.

اما با وجود این الزام، برخی نویسندگان در روز سابمیت مقاله و در پایان کار متوجه اهمیت این کد اخلاق میشوند. متاسفانه در دقایق پایانی سابمیت مقاله، از روی ناآگاهی نویسنده (بطور سهوی یا عمدی) یک کد نادرست را به مجله معرفی میکند. درج این کد اخلاق نادرست میتواند منجر به ویتدراو و یا ری ترکت مقاله شود. در نوشتن این کد مهم دقت نمایید. یکی از نکات مهم در داوری علمی یک مقاله، بررسی صحت و درست بودن کد اخلاق یک مقاله میباشد.

درج کد اخلاق پژوهش در مجلات انتشارات بریفلندز

همچنین به یک نمونه واقعی از رترکت مقاله در ادامه خبر توجه بفرمایید.

پیرو مکاتبات متعدد و الزامات قانونی مندرج در وزارت بهداشت و تعهد به کمیته بین المللی اخلاق در نشر ، از ابتدای سال 2020 درج کد اخلاق (آنلاین و قابل پیگیری) در همه مقالات منتشر شده در مجلات انتشارات بریفلندز الزامی میباشد.

لطفا در ابتدا یک نمونه از کد اخلاق در این صفحه را ملاحظه بفرمایید. همانگونه که ملاحظه میفرمایید در این صفحه مشخصاتی از پروژه تحقیقاتی مربوطه ذکر شده است. بدین معنی که برای هر پروژه تحقیقاتی، یک صفحه ویژه در سایت دانشگاه ایجاد شده است که در آن به معرفی پژوهش و بیان کد اخلاق میپردازد. به کمک این کد، داور مجله میتواند کلیه مشخصات پژوهش را کنترل کند. لذا باید نهایت دقت را در درج این کد بعمل آوریم.

بیشتر بخوانید: مراحل مقاله نویسی: از انتخاب موضوع تا ارائه نهایی

این کد حتما باید متعلق به پژوهش خودمان باشد و نباید آنرا به اشتباه وارد کنیم و یا از کد مطالعه دیگری استفاده کنیم. بنابراین در هنگام سابمیت مقاله خود از نوشتن کد اخلاق اشتباه و یا نادرست جدا خودداری نمایید.

درج کد اخلاق پژوهش در مجلات انتشارات بریفلندز از ابتدای سال 2019 بصورت اختیاری بوده و از ابتدای سال 2020 اجباری است. یعنی همه مقالاتی که روی انسان و یا حیوان مطالعه کرده اند می بایست این کد را در هنگام سابمیت در مجله ارایه نمایند.

بدین منظور:

۱- در پروسه سابمیت مقالات نویسنده موظف به درج این کد میباشد. به توضیحات مندرج در راهنمای نویسندگان یکی از مجلات مراجعه نمایید

۲- کد اخلاق می بایست قابلیت پیگیری و تایید آنلاین را داشته باشد. بدین معنی که کدهای آفلاین و فاقد قابلیت رهگیری آنلاین، فاقد اعتبار میباشند.

یک نمونه واقعی از رترکت مقاله به دلیل درج اشتباه کد اخلاق

یک مطالعه از محققان چینی در مجله Clinical Interventions in Aging از انتشارات Dove Press به علت درج کد ترایال اشتباه رترکت شد.

پس از شکایت خوانندگان مبنی بر اینکه نویسندگان مقاله ، این کارآزمایی را به درستی ثبت نکرده اند، مقاله رترکت شد.

سال گذشته، یک نظر دهنده در PubPeer این مقاله را که 26 بار مورد استناد قرار گرفته است، پرچم گذاری کرده بود. (در اصطلاح flagged یا پرچم گذاری به مقالاتی اطلاق میشود که توسط یکی از فعالین Academic Integrity شناسایی و به همگان معرفی میشود) مقالات فلگ دار شده منشا مشکلات فراوانی برای نویسندگان و مجلات هستند.

لینک به خبر:

https://retractionwatch.com/2022/05/20/failed-to-properly-register-your-trial-just-use-a-different-studys-number-actually-dont/

لینک به مطالعه:

http://www.chictr.org.cn/showproj.aspx?proj=24187

لینک به pubpeer:

https://pubpeer.org/publications/7E38EF97955D71358EFF2C836EEF03