آیا مجاز به استفاده از جملات مقالات قبلی خود هستیم؟
تصور گذشتگان از دزد، فردی با نقاب و چهره ای خشن بود. اما تصویر دزد امروزی شاید چندان هم تعجب ما را به خود جلب نکند. به ویژه اگر این دزدی از نوع سرقت ادبی باشد.
فهرست مطالب
مقدمه:
استفاده از جملات یا مطالب از مقالات قبلی خود، یا همان اصطلاحاً "خودنویسی"، موضوعی است که در حوزه نوشتار و انتشار محتوا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این مسئله به طور معمول در دو زمینه مورد بحث قرار می گیرد: نوشتن اقتباسی و انتقال دانش از یک مقاله یا پروژه به مقالات و پروژه های جدید. در این مقدمه، می‌خواهیم به اهمیت و راهکارهای صحیح برای استفاده از جملات مقالات قبلی خود پردازیم و به سوال آیا مجاز به این کار هستیم یا نه، پاسخ دهیم.
استفاده از جملات مقالات قبلی خود می‌تواند در توسعه علمی و انتقال اطلاعات مفید به سایر محققان و نویسندگان مؤثر باشد. اما در عین حال، احترام به حقوق مؤلفان و رعایت اصول اخلاقی نوشتن ضروری است. برای این منظور، نیاز به توجه به مفاد مربوط به حق تألیف و نشر در قوانین مربوطه و ایجاد اقتباس‌ها و اشاره‌های مناسب به منابع اصلی داریم.
بیشتر بخوانید: کلونینگ یا کپی کاری در تصاویر علمی جعل محسوب میگردد
در این مقدمه، به مفهوم اقتباس و انتقال دانش در نوشتار، قوانین حق تألیف و نشر، اهمیت ارجاع به منابع، و راهنمایی‌هایی برای استفاده اصولی از جملات مقالات قبلی خود پرداخته خواهد شد.
اقتباس و انتقال دانش از یک مقاله یا پروژه به مقالات و پروژه‌های جدید، برای تقویت محتوا، افزایش روشنایی مطلب، و ایجاد ارتباطات میان متون، امری ضروری است. اما برای انجام این کار به روش‌هایی باید عمل کنیم تا نشان‌دهنده احترام به حقوق مؤلفان باشیم و از مسائل قانونی پیشگیری کنیم.
حفظ حقوق مؤلفان
در هر استفاده از جملات مقالات قبلی خود، باید حقوق مؤلفان را رعایت کنیم. این به معنای این است که باید مجوز یا اجازه نویسنده مقاله اصلی را برای استفاده از محتوای او داشته باشیم. در بعضی موارد، این مجوز ممکن است به صورت عمومی در اختیار همگان قرار گیرد (مانند مقالات با مجوز Creative Commons).
هنگامی که می‌نویسیم و مقالات خود را منتشر می‌کنیم، متن این مقالات به عنوان ملکیت معنوی ما در نظر گرفته می‌شود. این به این معناست که ما دارای حقوق مالکیت معنوی بر روی مطالب خود هستیم و دیگران باید اجازه ما را برای استفاده از این محتوا در اقساط دیگر دریافت کنند. بدون اجازه نویسنده، کپی برداری از مقالات خودمان نه تنها اخلاقی نیست، بلکه نقض حقوق مالکیت معنوی نیز می‌تواند باشد.
ایجاد اقتباس
هنگامی که از جملات مقالات قبلی خود استفاده می‌کنیم، باید اقتباس متناسب با استانداردهای ادبی و قانونی را ایجاد کنیم. این شامل قرار دادن نقل‌قول‌ها، استفاده از نشان‌های نقل‌قول برای متن اقتباسی، و ذکر منبع مرجع برای هر اقتباس است.
بیشتر بخوانید: قواعد مربوط به نقل قول در مقالات
هنگامی که می‌خواهیم از مقالات خودمان در مقالات جدید استفاده کنیم، باید اقتباس‌های مناسبی از متن‌های خود ایجاد کنیم. این به این معناست که باید نقل‌قول‌های متنی که می‌خواهیم در مقاله جدید استفاده کنیم را در نقل‌قول‌ها واضحاً مشخص کنیم و به منبع مرجع مقاله اصلی ارجاع دهیم. این کار به معنای اعتراف به اصلیت مطالب و توجیه استفاده از آن‌ها است.
از اهمیت ایجاد اقتباس مناسب میتوان به موارد زیر اشاره کرد
حفظ رفتار اخلاقی: ایجاد اقتباس مناسب نشان از رفتار اخلاقی در نوشتن محتواست و از ایجاد انحرافات اخلاقی جلوگیری می‌کند.
معرفی به مقالات قبلی: ارجاع به منابع مرجع در اقتباس‌ها، به خواننده این امکان را می‌دهد تا به راحتی به مقالات قبلی شما دسترسی پیدا کند و معرفی به این مقالات را تسهیل می‌کند.
بیشتر بخوانید: آیا انتشار سالامی مغایر اخلاق در نشر است؟
اصالت محتوا: ایجاد اقتباس مناسب مطمئن می‌کند که مطالب شما اصیل و قابل اعتماد باشند و دیگران به آن‌ها اعتماد کنند.
به طور کلی، حفظ حقوق مؤلفان و ایجاد اقتباس مناسب از مقالات قبلی، تضمین می‌کند که ما به عنوان نویسندگان از یک سو به حقوق مالکیت معنوی خود احترام بگذاریم و از سوی دیگر از اصول اخلاقی نوشتن پیروی کنیم.
ارجاع به منابع
برای اعتراف به اصلیت محتوا و ارائه اطلاعات تکمیلی به خواننده، باید منبع مرجع مقاله اصلی را بنویسیم. این ارجاع‌ها باید دقیق و کامل باشند تا دیگران بتوانند به راحتی به مقاله اصلی دسترسی پیدا کنند.
در نهایت، توجه به این نکته ضروری است که استفاده از جملات مقالات قبلی خود باعث ارتقاء کیفیت و ارزش محتوای نوشتاری شما می‌شود، اما باید همواره به رعایت اصول اخلاقی و قانونی توجه داشته باشیم. در غیر این صورت، ممکن است مسائل حقوقی و اخلاقی به وجود بیایند که مضر برای ما و دیگران باشند.
بیشتر بخوانید: چطور مطمئن باشم مقاله من مورد سرقت یا سوء استفاده سایرین قرار نمیگیرد؟
همچنین استفاده از یک نرم‌افزار کنترل سرقت ادبی یا کنترل مشابهت متنی بهترین عامل پیشگیری از بروز سرقت علمی در مقالات دانشگاهی است. منظور از مشابهت متنی کپی‌کردن عین یک مطلب از یک منبع به طوری جملات یا پاراگراف‌هایی بیش از حد بزرگ و بدون تغییر در مقاله استفاده شده باشد.
" از نظر اصول پلاجیاریسم، نقل قول حتی یک جمله از مقالات خود محقق نیز در مقاله جدید مجاز نمیباشد. "
باید دقت کنیم که اصل اول در سرقت ادبی، عدم انتشار تکراری حتی یک جمله است. در مجلات علمی پژوهشی و مقالات تحقیقی، حتی یک جمله هم نباید تکرار شود. این مقالات و مجلات علمی، تنها برای انتشار یافته های غیرتکراری و جدید میباشد.
نتیجه گیری: محقق باید در هنگام نگارش یک مقاله به موارد زیر توجه کند:
1) بیشترین محل ارتکاب سرقت ادبی در بخش مواد و روشها میباشد. در این بخش عادت کرده ایم که بخشهایی از سایر مقالات را کپی پیست نماییم. دقت کنیم که این مورد مجاز نیست.
2) ما مجاز به کپی برداری از مقالات منتشر شده قبلی خودمان هم نیستیم. به دو دلیل:
1.کپی رایت مقاله ای که منتشر کرده ایم، از آن فرد یا ناشر دیگری است.
2.علم را دوبار منتشر نمیکنند.
واژگان کلیدی